کلیات
سهام عدالت یکی از انواع یارانه است که دولت نهم از طریق شرکت‌های تعاونی عدالت استانی به مشمولان واگذار و هدف از عرضه سهام عدالت را گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد ایران اعلام کرد. طرح اولیه «سهام عدالت» بر این مهم استوار شد که بخشی از سهام شرکت‌های دولتی مشخص، به قشر‌های کمدرآمدتر فروخته شود. این طرح هدف نهایی اش ارتقای کیفیت زندگی اقشار کم درآمد بود آییننامه اجرایی افزایش ثروت خانوار‌های ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون براساس توزیع سهام عدالت را در تاریخ ۹ بهمن ۸۴ و پس از اصلاح متن اولیه که خود در ۲۳ آبان ۸۴ مصوب هیئت وزیران شده بود، به تصویب این هیئت رسید.
تصویب اساسنامه شرکت کارگزاری سهام عدالت در تاریخ ۲۳ آبان ۱۳۸۴ نشان از تصمیم قاطع دولت بر اجرای این داشت و سهام مزبور پیش از آغاز سال ۱۳۸۵ در چهار استان به تعدادی از مشمولان طرح اعطا شد.
در مرحله اول واگذاری سهام عدالت به برخی از افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و رزمندگان بیکار فاقد شغل تقسیم شد و برگه‌هایی به عنوان برگه سهام عدالت نیز به مشمولان طرح سهام عدالت داده شد.
ارزش این برگه‌ها در ابتدا ۵۰۰ هزار تومان سهام بود که بعد به یک میلیون تومان افزایش یافت. قرار بود که برای گروه‌های کم درآمد، نیمی از قیمت هر سهم تخفیف داده شود و نیمی دیگر نیز به مدت ده سال از محل سود شرکت بازپرداخت شود.
نظر احمدی نژاد در مورد سهام عدالت
در آبان ماه سال ۱۳۸۵ محمود احمدی نژاد در یک مراسم دولتی، واگذاری سهام عدالت را با هدف «کاهش فقر» اعلام کرد. احمدینژاد واگذاری سهام عدالت را «تحولی بزرگ» میدانست که به عقیده وی مبنای آن «توزیع عادلانه ثروت دولت بین قشر‌ها مختلف جامعه بود.
سهام عدالت و خصوصی سازی
تا پیش از اجرای طرح سهام عدالت خصوصیسازی بسیار کند پیش میرفت و آمار‌ها نشان میدهد که نزدیک به سه هزار میلیارد تومان از سهام شرکت‌های دولتی تا آن زمان واگذار شده بود، ولی ارزش سهام عدالت در همان مرحله اول دو هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بود. در همان سال ۱۳۸۵ بعد از تفسیر تاز‌های که از اصل ۴۴ قانون اساسی شد، دولت اجازه یافت تا ۸۰ درصد سهام کارخانجات، بنگاه‌های بزرگ دولتی را به بخش خصوصی و تعاونی واگذار کند که تا آن زمان بنابر قانون اساسی باید در اختیار دولت میبود.
با تفسیری که از اصل ۴۴ صورت گرفت دولت اجازه یافت تا سهام شرکت‌های بزرگ نظیر خودروسازیها، فولاد، معادن، بیمه، بانک، هواپیمایی، کشتیرانی، نیروگاهها، مخابرات و نفت گاز را واگذار کند. با این مجوز تازه، واگذاری‌ها شرکت‌های دولتی سرعت گرفت هر چند کارشناسان اقتصادی میگویند در این مدت بخش عمد‌های از شرکت‌ها به سازمان‌ها و نهاد‌های شبه دولتی و «خصولتی» واگذار شدهاست و سهم واگذار شده به بخش خصوصی ناچیز بودهاست.
آمار نشان میدهد که تا پایان دولت محمود احمدینژاد نزدیک به ۱۰ درصد سهام شرکت‌های دولتی به شبه دولتی‌ها واگذار شده. آمار نشان میدهد که بیشتر از ۱۴۲ هزار میلیارد تومان سهام شرکت‌های دولتی در پانزده سال گذشته واگذار شد که حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان این سهام مربوط به سهام عدالت بود.
انتقادات
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم در مورد سهام عدالت عقیده دارد ۹۵ درصد از شرکت‌ها و مجموعه‌های دولتی واگذار شده به بخش خصوصی در دولت احمدینژاد در نهایت به این بخش نرسیده و دوباره به دولت «بازگشته» یا به نهاد‌های نیمه دولتی واگذار شدهاست.
علی طیب نیا وزیر اقتصاد در دولت یازدهم نیز در مورد سهام عدالت عقیده دارد که سهام عدالت به شیو‌های که اجرا شد، جز بیصاحبسازی بنگاه‌های اقتصادی ثمری نداشت و ۶۲ بنگاه اقتصادی بیصاحب شدند، طیب نیا در این باره پرسیده است که آیا سهامداران عدالت در حال حاضر امکان مدیریت شرکت‌ها را دارند؟
تحقیق و تفحص از واگذاری و پرداخت سهام عدالتعلی مطهری در خرداد ۹۲ تقسیم سود سهام عدالت پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ را مصداق «بداخلاقی انتخاباتی و خرید رای» عنوان کرد. در هفتم اسفندماه ۹۲ تعدادی از نمایندگان مجلس درخواست خود مبنی بر تحقیق و تفحص از عملکرد سهام عدالت را به هیئت رئیسه مجلس تقدیم کردند.
تا آبان ۱۳۹۵ سود شرکت‌های سهام عدالت ۱۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده که ۱۳۰۰ میلیارد تومان آن پیش از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ از سوی دولت محمود احمدینژاد به عنوان سود سهام عدالت بین گروه‌هایی از مردم توزیع شد.
نحوه پرداخت سود
سبد سهام عدالت ترکیبی از ۶۰ شرکت بورس و فرابورس است و برای هر نفر از مجموع پورتفوی سهام عدالت مبلغ یک میلیون تومان سهام اختصاص داده شدهاست؛ بنابراین سهام عدالت متعلق به شرکت خاصی نیست و مجموع سبد سهام در درصدی از ۶۰ شرکت دولتی تعریف شدهاست که سود و زیان شرکت‌های مذکور بهصورت علیالسویه بین سهامداران تقسیم میشود. طبق قانون، دولت باید سهام عدالت را از ابتدای سال ۹۵ آزاد میکرد، اما امکان دارد این آزادسازی ماه‌ها بعد از پایان مهلت قانونی طول بکشد و عملاً پرداخت سهام عدالت به انتخابات یازدهم ریاستجمهوری نزدیک خواهد شد.
در مرداد ۱۳۹۵ سید جعفر سبحانی مشاور رئیس سازمان خصوصیسازی با تأکید بر اینکه سودی که در دولت گذشته بابت سهام عدالت به عد‌های از شهروندان پرداخت شده غیرقانونی بوده، میگوید به هیچ عنوان سودی بابت سهام عدالت به شهروندان پرداخت نخواهد شد، بلکه تنها در پایان سال ۱۳۹۵ بابت مقدار آزادسازی این سهام تعیین تکلیف میشود.
در اوایل آذر ۱۳۹۵ سازمان خصوصی سازی اعلام کرد که بعد از ده سال، تکلیف سهام عدالت در سال آینده روشن میشود و از پایان سال آینده سود سهام عدالت به دارندگان آن پرداخت خواهد شد. رئیس سازمان خصوصیسازی گفت که «از نظر ما طرح سهام عدالت به انتهای خود رسیدهاست و منتظریم با پایان یافتن مجامع، شرکت‌های سرمایه پذیر حسابهایشان را ببندند.
همچنین در اواسط دی ماه سال ۹۵ سازمان بورس و اوراق بهادار میزان سود دریافتی سهام عدالت از ۶۰ شرکت حاضر در سبد سهام را ۱۹۹ هزار و ۱۵ میلیارد ریال اعلام کرد. بهعلاوه سود مصوب مجمع عمومی شرکت‌ها در این مدت ۳۰۹ هزارو ۵۷۴ میلیارد ریال و همچنین مشارکت در افزایش سرمایه شرکت‌های سرمایه پذیر سهام عدالت ۵۱ هزار و ۷۷۰ میلیارد ریال و مانده طلب سود از شرکت‌ها ۵۸ هزار و ۷۸۸ میلیارد ریال بوده است.
سود سهام عدالت در سال ۹۷
بر اساس گفته مسئولان سازمان خصوصی سازی کشور، سود سهام عدالت سال ۱۳۹۷ از اوایل اسفند سال ۱۳۹۸ محاسبه و به حساب مشمولان واریز خواهد شد.
توضیح بیشتر اینکه به‌طورکلی تا اواسط بهمن سال ۱۳۹۸ مشخص میشود چه میزان سود از سوی شرکت‌های سرمایه‌پذیر سهام عدالت به حساب این سازمان واریز خواهد شد.
سود سهام عدالت سال 1400
مجید عشقی در نشست خبری روز 21 اسفند 1400 برگزار شد با بیان اینکه فرایند واریز سود سهام عدالت از شب گذشته آغاز شده است، اظهار کرد: سود سهام عدالت بیش از ۴۳ میلیون مشمول سهام عدالتی که سجامی شده‌اند و یا شماره شبای بانکی خود را در سامانه سهام عدالت ثبت کرده‌اند با همکاری شبکه بانکی تا پایان امشب پرداخت میشود.
وی با بیان اینکه فرایند واریز سهام عدالت از شب قبل آغاز شده است، گفت: میزان سود متناسب با ارزش اولیه سهام هر مشمول است. البته ممکن است برخی مشمولان قسمتی از سهام خود را فروخته باشند که متناسب با میزان سهامی که دارند سود دریافت خواهند کرد.
به گفته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار مشمولانی که ارزش اولیه سهام آن‌ها ۴۹۲ هزار تومان است حدود ۵۳۲ هزار تومان، مشمولانی که ارزش اولیه سهام آن‌ها ۵۳۲ هزار تومان است، حدود ۵۷۵ هزار تومان و مشمولانی که ارزش اولیه سهام آن‌ها یک میلیون تومان است نیز حدود یک میلیون تومان سود دریافت خواهند کرد.
در مورد سود سهام عدالت در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
محمد باغستانی با اعلام زمان واریز مرحله دوم سود سهام عدالت اعلام کرده است: «سازمان بورس و شرکت سپرده گذاری مرکزی مکاتبات و مذاکرات لازم را برای دریافت کل سود از شرکت‌های سرمایه پذیر انجام خواهد داد تا بتوانیم تا پایان سال باقیمانده سود این گروه از سهامداران را نیز دریافت و به حساب آن‌ها واریز کنیم.»
کد خبر: ۱۲۱۳۵۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۲
سهامداران سهام عدالت که سود سهام خود را دریافت نکرده‌اند، می‌توانند با ثبت نام و یا بروزرسانی اطلاعات خود در سامانه «سجام» در فرایند دریافت سود در دوره‌های بعدی قرار گیرند.
کد خبر: ۱۲۱۲۳۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۵
پس از واریز سود سهام عدالت در هر سال، برای بسیاری از افرادی که از ثبت‌نام سهام عدالت جامانده‌اند، این پرسش مطرح میشود که تکلیف آن‌ها چه میشود؟
کد خبر: ۱۲۱۱۶۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۲
کد خبر: ۱۲۱۰۵۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۵
معاون فناوری و توسعه‌ی نوآوری شرکت سپرده گذاری مرکزی گفت: افرادی که سود سهام عدالت دریافت نکرده اند با ویرایش شماره شبا در سامانه سجام، سود مرحله اول را به صورت یکجا با مرحله دوم دریافت می‌کنند.
کد خبر: ۱۲۱۰۲۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۴
خبر خوش برای بیش از ۴۳ میلیون سهامدار؛
به گفته رئیس سازمان بورس، از امروز به مدت ۴۸ ساعت، سود سهام عدالت سال مالی منتهی به ۲۹ اسفندماه ۱۴۰۱ شرکت‌های سرمایه‌پذیر، به حساب بیش از ۴۳ میلیون سهامدار عدالت آغاز شد.
کد خبر: ۱۲۱۰۰۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۳
دستیار ویژه و مشاور رئیس سازمان بورس در امور سهام عدالت، گفت: امسال هم مانند سال‌های گذشته مجامع برگزار میشود و منتظر واریز سود شرکت‌ها هستیم که بناست سود سهام عدالت در دو مرحله پرداخت شود که مرحله اول تا پایان آذرماه و مرحله دوم و تسویه هم تا پایان سال اتفاق خواهد افتاد.
کد خبر: ۱۲۰۹۱۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۸
عشقی با اعلام مبلغ سود سهام عدالت گفت حساب دریافت کنندگان تا شب یلدا شارژ خواهد شد.
کد خبر: ۱۲۰۷۵۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۹
روز سه شنبه ۷ آذر ۱۴۰۲ نشست خبری مجید عشقی، رئیس سازمان بورس برگزار شد. او در این نشست به تشریح آخرین وضعیت شرکت‌های سرمایه گذاری سهام عدالت استانی پرداخت و به پرسش خبرنگاران پاسخ داد. و اما نماد شرکت‌های سرمایه گذاری سهام عدالت استانی کی بازگشایی میشود؟
کد خبر: ۱۲۰۷۲۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۸
رئیس فراکسیون سهام عدالت مجلس از پرداخت سود قطعی به دارندگان سهام عدالت تا پایان آذرماه امسال خبرداد
کد خبر: ۱۲۰۱۸۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۹
اخبار و اطلاعاتی پراکنده و بعضاً نا معتبر در رابطه با زمان واریز سود سهام عدالت در فضای مجازی منتشر میشود که صحت آن‌ها محل تردید جدی است.
کد خبر: ۱۱۹۴۸۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۳
به گفته مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری گیلان واریز مبلغی به عنوان سود سهام عدالت به حساب سهام داران واقعیت ندارد اما یقیناً این مهم در دستور کار دولت خدمتگزار قرار دارد.
کد خبر: ۱۱۹۴۶۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۲
سگر توکلی با بیان این برخی سودجویان با ارسال لینک های تقلبی بین پنج تا ۱۰۰ میلیون تومان از سهامداران کلاهبرداری کردند، گفت: آخرین حربه سودجویان این بود که سعی کردند از طریق حک کردن شماره تلفن برخی مدیران سهام عدالت و با ارسال لینک هایی در فضای مجازی برای مشمولان اقدام به کلاهبرداری کنند که شناسایی شدند.
کد خبر: ۱۱۸۷۷۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۳
مشاور رئیس سازمان بورس در امور سهام عدالت با تاکید بر مرجع قرار دادن اخبار رسانه های رسمی در خصوص سهام عدالت به ارائه نکاتی در خصوص زمان و میزان سود سهام عدالت پرداخت.
کد خبر: ۱۱۸۷۵۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۲
درحالی که اخبار رسمی مشخص شدن زمان واریز سود و ثبت‌نام جاماندگان سهام عدالت را تایید نمی‌کند، همچنان بازار فریب مشمولان و جاماندگان سهام عدالت داغ است و برخی کلاهبرداران با روش‌های مختلف سعی در فریب مردم دارند.
کد خبر: ۱۱۸۶۱۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۲
معاون سازمان خصوصیسازی گفت: سود شرکت‌های غیربورسی سهام عدالت به وسیله سازمان خصوصیسازی دریافت و از طریق شرکت سپرده‌گذاری مرکزی توزیع میشود.
کد خبر: ۱۱۸۳۲۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۲۴
حداکثر زمان واریز سود نقدی شرکت‌های بورسی به چهار ماه کاهش یافت؛ اتفاقی که قطعا باعث میشود زمان واریز سود سهام عدالت زودتر صورت بگیرد و احتمالا نحوه واریز نیز متفاوت خواهد شد.
کد خبر: ۱۱۷۷۰۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۰۸
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزید‌ه‌ای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می‌کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیتر‌ها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۱۷۴۱۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۱۷
روز سه شنبه ۲۹ فروردین ۱۴۰۲ روابط عمومی سازمان بورس اعلام کرد: با اصلاح اساسنامه ناشران ثبت شده نزد سازمان بورس، از این پس پرداخت کامل سود به صاحبان سهام باید حداکثر ظرف چهارماه پس از تصمیم مجمع عمومی راجع به تقسیم سود انجام پذیرد. آیا با این تصمیم واریز سود سهام عدالت امسال زودتر انجام خواهد شد؟
کد خبر: ۱۱۷۳۲۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۹
سود برخی از سهامداران سهام عدالت واریز شد.
کد خبر: ۱۱۶۸۱۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۲۶
