کلیات
سهام عدالت یکی از انواع یارانه است که دولت نهم از طریق شرکت‌های تعاونی عدالت استانی به مشمولان واگذار و هدف از عرضه سهام عدالت را گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد ایران اعلام کرد. طرح اولیه «سهام عدالت» بر این مهم استوار شد که بخشی از سهام شرکت‌های دولتی مشخص، به قشر‌های کمدرآمدتر فروخته شود. این طرح هدف نهایی اش ارتقای کیفیت زندگی اقشار کم درآمد بود آییننامه اجرایی افزایش ثروت خانوار‌های ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون براساس توزیع سهام عدالت را در تاریخ ۹ بهمن ۸۴ و پس از اصلاح متن اولیه که خود در ۲۳ آبان ۸۴ مصوب هیئت وزیران شده بود، به تصویب این هیئت رسید.
تصویب اساسنامه شرکت کارگزاری سهام عدالت در تاریخ ۲۳ آبان ۱۳۸۴ نشان از تصمیم قاطع دولت بر اجرای این داشت و سهام مزبور پیش از آغاز سال ۱۳۸۵ در چهار استان به تعدادی از مشمولان طرح اعطا شد.
در مرحله اول واگذاری سهام عدالت به برخی از افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و رزمندگان بیکار فاقد شغل تقسیم شد و برگه‌هایی به عنوان برگه سهام عدالت نیز به مشمولان طرح سهام عدالت داده شد.
ارزش این برگه‌ها در ابتدا ۵۰۰ هزار تومان سهام بود که بعد به یک میلیون تومان افزایش یافت. قرار بود که برای گروه‌های کم درآمد، نیمی از قیمت هر سهم تخفیف داده شود و نیمی دیگر نیز به مدت ده سال از محل سود شرکت بازپرداخت شود.
نظر احمدی نژاد در مورد سهام عدالت
در آبان ماه سال ۱۳۸۵ محمود احمدی نژاد در یک مراسم دولتی، واگذاری سهام عدالت را با هدف «کاهش فقر» اعلام کرد. احمدینژاد واگذاری سهام عدالت را «تحولی بزرگ» میدانست که به عقیده وی مبنای آن «توزیع عادلانه ثروت دولت بین قشر‌ها مختلف جامعه بود.
سهام عدالت و خصوصی سازی
تا پیش از اجرای طرح سهام عدالت خصوصیسازی بسیار کند پیش میرفت و آمار‌ها نشان میدهد که نزدیک به سه هزار میلیارد تومان از سهام شرکت‌های دولتی تا آن زمان واگذار شده بود، ولی ارزش سهام عدالت در همان مرحله اول دو هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بود. در همان سال ۱۳۸۵ بعد از تفسیر تاز‌های که از اصل ۴۴ قانون اساسی شد، دولت اجازه یافت تا ۸۰ درصد سهام کارخانجات، بنگاه‌های بزرگ دولتی را به بخش خصوصی و تعاونی واگذار کند که تا آن زمان بنابر قانون اساسی باید در اختیار دولت میبود.
با تفسیری که از اصل ۴۴ صورت گرفت دولت اجازه یافت تا سهام شرکت‌های بزرگ نظیر خودروسازیها، فولاد، معادن، بیمه، بانک، هواپیمایی، کشتیرانی، نیروگاهها، مخابرات و نفت گاز را واگذار کند. با این مجوز تازه، واگذاری‌ها شرکت‌های دولتی سرعت گرفت هر چند کارشناسان اقتصادی میگویند در این مدت بخش عمد‌های از شرکت‌ها به سازمان‌ها و نهاد‌های شبه دولتی و «خصولتی» واگذار شدهاست و سهم واگذار شده به بخش خصوصی ناچیز بودهاست.
آمار نشان میدهد که تا پایان دولت محمود احمدینژاد نزدیک به ۱۰ درصد سهام شرکت‌های دولتی به شبه دولتی‌ها واگذار شده. آمار نشان میدهد که بیشتر از ۱۴۲ هزار میلیارد تومان سهام شرکت‌های دولتی در پانزده سال گذشته واگذار شد که حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان این سهام مربوط به سهام عدالت بود.
انتقادات
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم در مورد سهام عدالت عقیده دارد ۹۵ درصد از شرکت‌ها و مجموعه‌های دولتی واگذار شده به بخش خصوصی در دولت احمدینژاد در نهایت به این بخش نرسیده و دوباره به دولت «بازگشته» یا به نهاد‌های نیمه دولتی واگذار شدهاست.
علی طیب نیا وزیر اقتصاد در دولت یازدهم نیز در مورد سهام عدالت عقیده دارد که سهام عدالت به شیو‌های که اجرا شد، جز بیصاحبسازی بنگاه‌های اقتصادی ثمری نداشت و ۶۲ بنگاه اقتصادی بیصاحب شدند، طیب نیا در این باره پرسیده است که آیا سهامداران عدالت در حال حاضر امکان مدیریت شرکت‌ها را دارند؟
تحقیق و تفحص از واگذاری و پرداخت سهام عدالتعلی مطهری در خرداد ۹۲ تقسیم سود سهام عدالت پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ را مصداق «بداخلاقی انتخاباتی و خرید رای» عنوان کرد. در هفتم اسفندماه ۹۲ تعدادی از نمایندگان مجلس درخواست خود مبنی بر تحقیق و تفحص از عملکرد سهام عدالت را به هیئت رئیسه مجلس تقدیم کردند.
تا آبان ۱۳۹۵ سود شرکت‌های سهام عدالت ۱۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده که ۱۳۰۰ میلیارد تومان آن پیش از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ از سوی دولت محمود احمدینژاد به عنوان سود سهام عدالت بین گروه‌هایی از مردم توزیع شد.
نحوه پرداخت سود
سبد سهام عدالت ترکیبی از ۶۰ شرکت بورس و فرابورس است و برای هر نفر از مجموع پورتفوی سهام عدالت مبلغ یک میلیون تومان سهام اختصاص داده شدهاست؛ بنابراین سهام عدالت متعلق به شرکت خاصی نیست و مجموع سبد سهام در درصدی از ۶۰ شرکت دولتی تعریف شدهاست که سود و زیان شرکت‌های مذکور بهصورت علیالسویه بین سهامداران تقسیم میشود. طبق قانون، دولت باید سهام عدالت را از ابتدای سال ۹۵ آزاد میکرد، اما امکان دارد این آزادسازی ماه‌ها بعد از پایان مهلت قانونی طول بکشد و عملاً پرداخت سهام عدالت به انتخابات یازدهم ریاستجمهوری نزدیک خواهد شد.
در مرداد ۱۳۹۵ سید جعفر سبحانی مشاور رئیس سازمان خصوصیسازی با تأکید بر اینکه سودی که در دولت گذشته بابت سهام عدالت به عد‌های از شهروندان پرداخت شده غیرقانونی بوده، میگوید به هیچ عنوان سودی بابت سهام عدالت به شهروندان پرداخت نخواهد شد، بلکه تنها در پایان سال ۱۳۹۵ بابت مقدار آزادسازی این سهام تعیین تکلیف میشود.
در اوایل آذر ۱۳۹۵ سازمان خصوصی سازی اعلام کرد که بعد از ده سال، تکلیف سهام عدالت در سال آینده روشن میشود و از پایان سال آینده سود سهام عدالت به دارندگان آن پرداخت خواهد شد. رئیس سازمان خصوصیسازی گفت که «از نظر ما طرح سهام عدالت به انتهای خود رسیدهاست و منتظریم با پایان یافتن مجامع، شرکت‌های سرمایه پذیر حسابهایشان را ببندند.
همچنین در اواسط دی ماه سال ۹۵ سازمان بورس و اوراق بهادار میزان سود دریافتی سهام عدالت از ۶۰ شرکت حاضر در سبد سهام را ۱۹۹ هزار و ۱۵ میلیارد ریال اعلام کرد. بهعلاوه سود مصوب مجمع عمومی شرکت‌ها در این مدت ۳۰۹ هزارو ۵۷۴ میلیارد ریال و همچنین مشارکت در افزایش سرمایه شرکت‌های سرمایه پذیر سهام عدالت ۵۱ هزار و ۷۷۰ میلیارد ریال و مانده طلب سود از شرکت‌ها ۵۸ هزار و ۷۸۸ میلیارد ریال بوده است.
سود سهام عدالت در سال ۹۷
بر اساس گفته مسئولان سازمان خصوصی سازی کشور، سود سهام عدالت سال ۱۳۹۷ از اوایل اسفند سال ۱۳۹۸ محاسبه و به حساب مشمولان واریز خواهد شد.
توضیح بیشتر اینکه به‌طورکلی تا اواسط بهمن سال ۱۳۹۸ مشخص میشود چه میزان سود از سوی شرکت‌های سرمایه‌پذیر سهام عدالت به حساب این سازمان واریز خواهد شد.
سود سهام عدالت سال 1400
مجید عشقی در نشست خبری روز 21 اسفند 1400 برگزار شد با بیان اینکه فرایند واریز سود سهام عدالت از شب گذشته آغاز شده است، اظهار کرد: سود سهام عدالت بیش از ۴۳ میلیون مشمول سهام عدالتی که سجامی شده‌اند و یا شماره شبای بانکی خود را در سامانه سهام عدالت ثبت کرده‌اند با همکاری شبکه بانکی تا پایان امشب پرداخت میشود.
وی با بیان اینکه فرایند واریز سهام عدالت از شب قبل آغاز شده است، گفت: میزان سود متناسب با ارزش اولیه سهام هر مشمول است. البته ممکن است برخی مشمولان قسمتی از سهام خود را فروخته باشند که متناسب با میزان سهامی که دارند سود دریافت خواهند کرد.
به گفته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار مشمولانی که ارزش اولیه سهام آن‌ها ۴۹۲ هزار تومان است حدود ۵۳۲ هزار تومان، مشمولانی که ارزش اولیه سهام آن‌ها ۵۳۲ هزار تومان است، حدود ۵۷۵ هزار تومان و مشمولانی که ارزش اولیه سهام آن‌ها یک میلیون تومان است نیز حدود یک میلیون تومان سود دریافت خواهند کرد.
در مورد سود سهام عدالت در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اظهار داشت: حتی یک ریال بدهی به فروشندگان سهام عدالت نداریم،
کد خبر: ۱۰۴۵۳۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۲
مرحله اول سود سهام عدالت که شامل ۵۰ درصد کل مبلغ است در روزهای پایان اسفند گذشته به حساب سهامداران واریز شد و طبق وعده رئیس سازمان بورس باید قبل از ماه رمضان ۵۰ درصد دوم این سود واریز شود.
کد خبر: ۱۰۴۵۰۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۱
رییس اتحادیه تعاونی سهام عدالت کشور از واریز مابقی سود سهام عدالت تا یک هفته آینده خبر داد.
کد خبر: ۱۰۴۴۰۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۵
براساس گزارش‌ها در پایان سال ۹۹ بالغ بر ۴۳۰۰ میلیارد تومان سود سهام عدالت میان خانوارها توزیع شد و همچنین بیش از ۳ میلیون نفر سهام عدالت خود را فروختند.
کد خبر: ۱۰۴۳۹۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۵
براساس گزارش‌ها در پایان سال 99 بالغ بر 4300 میلیارد تومان سود سهام عدالت میان خانوارها توزیع شد و همچنین بیش از 3 میلیون kفر سهام عدالت خود را فروختند.
کد خبر: ۱۰۴۳۹۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۵
مشاور اجرایی سهام عدالت گفت: انتقال سهام عدالت اموات به وراث به صورت آنلاین و الکترونیکی انجام خواهد شد و وراث باید تا ایجاد سامانه مربوطه و لینک قوه قضاییه، ثبت اسناد و سپرده مرکزی به این سامانه صبر کنند.
کد خبر: ۱۰۴۳۷۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۴
مرحله نخست واریز سود سهام عدالت برای مشمولان این سهام پنجشنبه (۲۸ اسفندماه سال ۱۳۹۹) آغاز و ۵۰ درصد این سود واریز شد. در میان تعدادی از افراد هستند که هنوز سود خود را دریافت نکرده اند که دلیل آن می‌تواند عدم ثبت اطلاعات لازم باشد.
کد خبر: ۱۰۴۳۴۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۲
معاون عملیات شرکت سپرده گذاری گفت: سود ۱۲۲ شرکت بورسی در سال ۹۹ از طریق سامانه سجام واریز شد.
کد خبر: ۱۰۴۲۸۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۰۸
رئیس سازمان بورس گفت: دومین مرحله سود سهام عدالت قبل از ماه رمضان واریز میشود.
کد خبر: ۱۰۴۲۲۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۰۴
سود مرحله دوم سهام عدالت تا قبل از 25 فروردین به حساب سهامداران واریز می شود. رقم پرداختی در مرحله دوم معادل سود واریزی در مرحله اول است.
کد خبر: ۱۰۴۲۲۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۰۴
برخی از دارندگان سهام عدالت، سود سهام خود را دریافت نکرده‌اند که باید به سایت www.sahamedalat.ir مراجعه و اقدام به تکمیل کردن کلیه مشخصات فردی خود، به ویژه وارد کردن و یا اصلاح شماره شبای حساب بانکی خود کنند.
کد خبر: ۱۰۴۲۲۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۰۴
سازمان خصوصیسازی اعلام کرده سود سهام عدالت همه مشمولان واریز شده است مگر افرادی که شماره شبای خود را اعلام نکرده‌اند.
کد خبر: ۱۰۴۲۱۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۰۳
رئیس اتحادیه تعاونی‌های سهام عدالت گفت: تصور بر این بود به این دلیل سجام نگرفتند سود سهام عدالت به حساب‌شان واریز نشد درحالی‌که جای هیچ‌گونه نگرانی وجود ندارد.
کد خبر: ۱۰۴۱۹۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۰۲
کارشناس بازار سرمایه گفت: وقتی سودها از طریق سامانه سجام واریز شود سهامداران انگیزه بیشتری برای سهامداری پیدا می کنند که همین امر سبب افزایش ورود نقدینگی می شود.
کد خبر: ۱۰۴۱۸۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۰۱
سازمان بورس و اوراق بهادار در دومین اطلاعیه خود اعلام کرد: امروز ۴۳ میلیون و ۶۵۰ هزار و ۶۱۸ نفر از مشمولان سهام عدالت، نیمی از سود از سهام خود را دریافت کردند.
کد خبر: ۱۰۴۱۵۹۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۹
اطلاعیه سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص زمان توزیع سود سهام عدالت منتشر شد.
کد خبر: ۱۰۴۱۳۹۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۷
با وجود انتشار خبری مبنی بر واریز سود سهام عدالت تا روز پنجشنبه (۲۸ اسفندماه)، همچنان نهایی شدن این موضوع در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، زیرا بسیاری از شرکت‌های سرمایه‌پذیر هنوز مبالغ مورد نظر را واریز نکرده‌اند.
کد خبر: ۱۰۴۱۳۳۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۷
پوررضایی گفت: سود دویست هزار تومانی به حساب افرادی که تاکنون هیچ بخشی از سهام خود را نفروخته اند واریز می شود.
کد خبر: ۱۰۴۱۲۱۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۶
عرضه‌‌های اولیه در سال ۱۳۹۹، احتمال واریز سود سهام عدالت تا پایان سال جاری، موافقت مجلس شورای اسلامی با تخصیص ۵ درصد سهام دولتی در عرضه اولیه به بازارگردانی و... از جمله موضوعاتی بود که دیروز کاربران شبکه‌های اجتماعی درباره آن می‌نوشتند و با یکدیگر صحبت می‌کردند.
کد خبر: ۱۰۴۱۱۲۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۶
وزیر اقتصاد با بیان اینکه تلاش می‌کنیم سود سهام عدالت را به طور کامل تا پنجشنبه واریز کنیم، گفت: فردا درمورد دامنه نوسان بورس تصمیم‌گیری خواهد شد که از سه حالت خارج نیست.
کد خبر: ۱۰۴۰۹۹۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۵
