کلیات
مسجد الاَقصی، از مساجد شهر بیت‌المقدس و نخستین قبله مسلمانان است. بنابر روایات، پیامبر اسلام (ص) از آنجا به معراج رفت. قرآن هنگام ذکر ماجرای معراج در سوره اسراء، از آن یاد کرده است. مسجد الاقصی نزد مسلمانان، یهودیان و مسیحیان محترم است؛ در احادیث اسلامی در کنار مسجد الحرام و مسجد النبی از مساجد بافضلیت دانسته شده و آمده است نمازگزاردن در آن با هزار نماز در مساجد دیگر برابر است.
یهودیان بر این باورند که بقایای معبد سلیمان زیر مسجد الاقصی قرار دارد. از نظر برخی مسیحیان، ویرانی مسجد الاقصی و ساخت معبد سوم سلیمان به‌جای آن، شرط ظهور مسیح است. ازاینرو برخی از یهودیان درصدد تخریب مسجد الاقصی و احیای معبد سلیمان به‌جای آن هستند. به‌سبب همین، نیرو‌های اسرائیلی از ورود مسلمانان به این مسجد جلوگیری می‌کنند. در سال ۱۹۶۹م یک یهودی مسجد الاقصی را به‌آتش کشید و برای همین، در تقویمجمهوری اسلامی ایران، ۳۱ مرداد، روز جهانی مسجد نامگذاری شده است.
ساختمانی که امروزه مسجد الاقصی نامیده می‌شود، در دوره عبدالملک بن مروان در قرن نخست قمری تأسیس شده و در دوره‌های مختلف بازسازی و تعمیر شده است.
موقعیت و نامگذاری
سُبْحَانَ الَّذِی أَسْرَ‌یٰ بِعَبْدِهِ لَیلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَ‌امِ إِلَی الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی الَّذِی بَارَ‌کنَا حَوْلَهُ لِنُرِ‌یهُ مِنْ آیاتِنَا ۚ. إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ﴿۱﴾ (ترجمه:منزّه است آن [خدایی]که بنده‌اش را شبانگاهی از مسجد الحرام به سوی مسجد الاقصی-که پیرامون آن را برکت داده‌ایم- سیر داد، تا از نشانه‌های خود به او بنمایانیم، که او همان شنوای بیناست﴿۱﴾) سوره- اسراء، آیه۱.
مسجد الاَقصی در لغت به‌معنای دورترین مسجد، به مسجدی در شهر بیت المقدس فلسطین اشاره دارد که در جنوب شرقی شهر واقع شده است.
درباره علت نامگذاری آن به‌مسجد الاقصی، گفته‌اند که دوری مسافتش تا مکه و مسجدالحرام که در آن زمان محل استقرار پیامبر و مسلمانان بود، موردتوجه بوده است. به‌گفته برخی از محققان، منظور از مسجد الاقصی که در قرآن به کار رفته، محوطه وسیعی بوده که شامل مسجد صخره (محل عروج پیامبر)، رواق‌ها و... هم می‌شده است.
از این‌رو برخی از مفسران شیعه، منظور از مسجد الاقصی را که در آیه نخست سوره اِسراء به آن اشاره شده، بیت‌المقدس دانسته که حضرت داود و سلیمان آن را بنا کرده‌اند. در برخی روایات نیز از مسجد الاقصی با عنوان مسجد بیت‌المقدس یاد شده است. برخی گفته‌اند هنگام معراج پیامبر، بنایی به نام مسجد الاقصی نبوده و کلمه مسجد در آیه معراج، به‌معنای مکانِ پرستش و عبادتگاه بوده است. امروزه بنای مسقفی که در دوره عبدالملک بن مروان در محدوده حرم قدس ساخته شده، مسجد الاقصای مسقف یا مسجد الاقصی شناخته می‌شود و از محوطه‌ای که بنای مذکور، مسجد صخره، مسجد عمر در آن جای دارد، با نام مجموعه مسجد الاقصی یاد می‌شود.
فضیلت
مسجد الاَقصی نزد مسلمانان، مسیحیان و یهودیان محترم است. از نظر یهودیان بقایای معبد سلیمان، زیرِ مسجد الاقصی قرار دارد. مسلمانان معتقدند پیامبر اسلام از این مکان به معراج رفته است. تا پیش از تغییر قبله مسلمانان در سال دوم قمری، نخستین قبله مسلمانان همین بوده است. ازاینرو برخی شیعیان ایرانی در دوره قاجار و پهلوی، هنگام سفر حج، اماکن مذهبیِ بیت‌المقدس ازجمله مسجد الاقصی را هم زیارت می‌کرده‌اند. در احادیث، مسجد الاقصی در کنار مسجد الحرام، مسجد النبی و مسجد کوفه یکی از چهار مسجد بافضیلت دانسته شده است. در برخی احادیث مسجد کوفه وجود ندارد و مسجد الاقصی در کنار مسجد الحرام و مسجد النبی از مساجد سه‌گانه بافضیلت است. نمازگزاردن یک نماز در مساجد سه‌گانه برابر با هزار نماز در دیگر مساجد است. البته در منابع روایی شیعه، احادیثی درباره برتری مسجد کوفه بر مسجد الاقصی نیز وجود دارد.
تاریخچه
گفته‌اند نخستین بار حضرت داوود در محل مجموعه مسجد الاقصی، معبدی احداث کرد و حضرت سلیمان آن را تکمیل نمود که معبد سلیمان، معبد اورشلیم، معبد ایلیا و بقعه ایلیا خوانده می‌شده است. به‌گفته گوستاولوبون تاریخ‌دان قرن‌های نوزدهم و بیستم میلادی، قبل از فتح بیت‌المقدس توسط مسلمانان، در مجموعه مسجد الاقصی، کلیسایی به‌نام حضرت مریم وجود داشته است. بنابر اسنادی که از قرن نخست قمری، به‌جا مانده، بنای کنونی مسجد الاقصی در دوره امویان و در قرن نخست قمری ساخته شده است. به‌گفته ابن‌کثیر، مورخ قرن هشتم قمری، ساخت بنای مسجد، در سال ۶۶ق به‌دستور عبدالملک بن مروان (حکومت ۶۵-۸۶ق) آغاز شد و سال ۷۳ق پایان یافت. برخی تأسیس آن را به ولید بن عبدالملک (حکومت ۸۶-۹۶ق) نسبت داده‌اند. ابن‌کثیر نوشته است: عبدالملک با این هدف مسجد الاقصی و بنا‌های اطراف آن را احداث کرد که شامیان را از رفتن به حج بازدارد و آنان را به طواف پیرامون آن وادارد؛ چراکه عبدالله بن زبیر از حج برای تبلیغ برضد عبدالملک و بیعت‌گرفتن از حاجیان برای خود سود می‌جست. او در خطبه‌هایی در روز عرفه و ایام مِنا، با یاد‌کردن از لعنت پیامبر بر حَکم بن عاص، جد عبدالملک و دودمانش، شامیان را به خود متمایل می‌کرد.
مشخصات بنا
ساختمان مسجد الاقصی، مستطیل‌شکل است و ۸۰ متر طول و ۵۵ متر عرض دارد. ساختمان مسجد بر روی ۵۳ ستون مرمری و ۴۹ پایه بنا گردیده است. همچنین مسجد دارای راوق بزرگی است که بر فراز قسمت میانه آن گنبدی قرار دارد. ناصر خسرو (۳۹۴-۴۸۱ق) جهانگرد قرن پنجم قمری که در سال ۴۳۸ق از بیت‌المقدس دیدن کرده در سفرنامه خود توصیفاتی از مسجد الاقصی ارائه داده و از وجود خادمانی برای آن سخن گفته است.
بازسازی و تعمیر
ساختمان مسجد الاقصی در دوره‌های مختلف تعمیر و بازسازی شده است. عباسیان، فاطمیان، ایوبیان و عثمانیان ازجمله حکومت‌هایی هستند که آن را تعمیر و بازسازی کرده‌اند.
منصور دوانیقی، (حکومت: ۱۳۶-۱۵۸ق) و مهدی عباسی (۱۲۶-۱۶۹ق)، از خلفای عباسی، ساختمان مسجد الاقصی را که بر اثر زلزله تخریب شده بود، تعمیر و بازسازی کردند. همچنین برپایه کتیبه‌ای، به‌دستور الظاهر لاِعزاز دین الله از خلفای فاطمی، در سال ۴۲۶ق بر فراز مسجد الاقصی گنبدی ساخته شد و به‌دستور المستنصرلدین الله در سال ۴۵۸ق ایوان شمالی مسجد بازسازی گردید. در سال ۱۰۹۹م برابر با ۵۸۳ق، صلیبی‌ها، بیت‌المقدس را تصرف کردند و در قسمتی از محل مسجد الاقصی، کلیسا ساختند و از قسمت دیگر آن را به استراحت گاه سواران و انبار ذخایر تبدیل کردند. در سال ۵۸۹ق صلاح‌الدین ایوبی بیت‌المقدس را از آنها پس گرفت، محراب مسجد را تجدیدبنا کرد، گنبد آن را کاشی‌کاری نمود و منبری چوبی در آن قرار داد. ممالیک و عثمانیان نیز مسجد الاقصی را بازسازی کرده‌اند.
یهودی‌سازی
یهودیان بر این باورند که بقایای معبد سلیمان، زیرِ مسجد الاقصی قرار دارد. از این‌رو برخی از آنان برای تخریب مسجد الاقصی و احیای معبد سلیمان تلاش می‌کنند. می‌گویند برخی از مسیحیان معتقدند که ویرانی مسجد الاقصی و ساخت معبد سوم سلیمان به‌جای آن، شرط ظهور مسیح است. ازاینرو نیرو‌های اسرائیلی از ورود مسلمانان به مسجد الاقصی جلوگیری می‌کنند. مسجد الاقصی نماد هویت اسلامی در بیت المقدس در برابر اسرائیل دانسته شده است. در ۲۱ آگوست سال ۱۹۶۹میلادی برابر با ۱۳۴۸ش، یک یهودی به نام دنیس مایکل ولیم روهان، مسجد الاقصی را آتش زد که به آسیب‌دیدن بخش‌هایی از مسجد و فروریختن سقف آن منجر شد. منبر قدیمی مسجد هم که متعلق به سال ۵۸۳ق بود، در این آتش سوخت. در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران، سالروز آتش زدن مسجد الاقصی در ۳۱ مرداد برابر با ۲۱ آگوست، روز جهانی مسجد نامگذاری شده است.
در مورد مسجد الاقصی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
رسانه‌های فلسطین گزارش دادند که گروه‌های مقاومت فلسطین در نوار غزه نزدیک به ۳۰ موشک را به صورت آزمایشی به سمت دریا شلیک کرده‌اند.
کد خبر: ۱۱۱۴۲۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۸
ستاد انتفاضه و قدس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی در بیانیه‌ای با محکومیت شدید جنایات اخیر رژیم صهیونیستی در هتک حرمت مسجد الاقصی و حمله وحشیانه به نمازگزاران فلسطینی تاکید کرد: جسارت و جنایت اخیر صهیونیست‌ها، عمق استیصال رژیم صهیونیستی برابر مقاومت اسلامی و انتفاضه جدید فلسطین را آشکارتر کرده است.
کد خبر: ۱۱۱۴۱۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۸
در سایه تداوم تنش‌ها در بیت‌المقدس، امروز (یکشنبه) صدها نظامی صهیونیست به صحن‌های مسجدالاقصی یورش بردند.
کد خبر: ۱۱۱۴۱۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۸
رئیس دفتر سیاسی حماس در خارج، گفت نشست تأسف بار چند هفته پیش در النقب با حضور ۴ وزیر خارجه کشور‌های عربی، به رژیم اشغالگر برای حمله به فلسطینی‌ها چراغ سبز نشان داد.
کد خبر: ۱۱۱۴۱۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۸
شماری از مردم ترکیه شنبه شب تجمع اعتراضی علیه رژیم صهیونیستی مقابل اقامتگاه اعضای سفارت این رژیم در آنکارا برگزار کردند.
کد خبر: ۱۱۱۴۱۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۸
عکاس : منابع خارجی
رژیم صهیونیستی در یک حمله به مسجد الاقصی دستکم ۱۵۲ نفر از مسلمانان در حال نماز و نیایش را مجروح کرد.
کد خبر: ۱۱۱۴۱۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۸
ریاست جمهوری ترکیه به شدت یورش نیرو‌های اسرائیلی به مسجد الاقصی و حمله به نمازگزاران را محکوم و تاکید کرد که مسجد الاقصی و قدس خط قرمز آنکارا به حساب می‌آید.
کد خبر: ۱۱۱۴۰۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۷
جنبش حماس وجود آتش‌بس با اسرائیل را تکذیب و اعلام کرد که «آنچه رسانه‌های عبری‌زبان و عربی در این باره منتشر کرده‌اند، صحت ندارد».
کد خبر: ۱۱۱۴۰۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۷
نظامیان رژیم صهیونیستی با ورود غیرقانونی به مسجد الاقصی به سمت فلسطینی‌هایی که سعی در مقابله با آنها داشتند، گاز اشک‌آور و گلوله‌های پلاستیکی شلیک کردند.
کد خبر: ۱۱۱۳۸۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۶
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزید‌ه‌ای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می‌کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیتر‌ها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۱۰۱۵۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۸
منابع خبری روز سه شنبه گزارش دادند، هیأت اماراتی تحت تدابیر شدید امنیتی پلیس رژیم صهیونیستی از مسجدالاقصی بازدید کرده است.
کد خبر: ۱۰۹۸۵۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
وزارت خارجه تشکیلات خودگردان فلسطین روز یکشنبه در بیانیه‌ای نسبت به پیامدهای اقدامات رژیم صهیونیستی علیه قدس و مسجدالاقصی هشدار داد.
کد خبر: ۱۰۸۹۱۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۱
منابع عبری از لغو حکم مجاز بودن "عبادت خاموش" یهودیان در مسجد الاقصی توسط دادگاه مرکزی رژیم صهیونیستی خبر دادند.
کد خبر: ۱۰۸۰۹۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۷
دادگاهی در رژیم صهیونیستی در حکمی که در نوع خود بی سابقه توصیف شده است، حق برگزاری نیایش یهودیان در محیط مسجد الاقصی را به رسمیت شناخت.
کد خبر: ۱۰۸۰۵۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۵
ده ها هزار فلسطینی در صحن های مسجد مبارک الاقصی در بیت المقدس پایتخت فلسطین نماز عید قربان را اقامه کردند.
کد خبر: ۱۰۶۵۰۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۹
جنبش مقاومت اسلامی فلسطین با صدور بیانیه‌ای ضمن هشدار به رژیم صهیونیستی درباره عواقب برپایی راهپیمایی رقص پرچم‌ها در بخش قدیمی قدس، هموطنان فلسطینی را به تشدید رویارویی با اشغالگران در کرانه باختری و تحصن در مسجد الاقصی دعوت کرد.
کد خبر: ۱۰۵۶۳۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۶
نظامیان اسرائیلی پس از اقامه نماز جمعه در مسجد الاقصی ، نمازگزاران فلسطینی را در محوطه‌های این مسجد مورد حمله قرار داده و اقدام به سرکوب آنان کردند.
کد خبر: ۱۰۵۳۵۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۱
دبیر کل مجمع جهانی بیداری اسلامی در تماس تلفنی با دبیر کل جنبش جهاد اسلامی فلسطین، ضمن محکومیت حملات ددمنشانه رژیم صهیونیستی تأکید کرد: وعده الهی در آزادسازی تمامی سرزمین‌های اشغالی فلسطین و قدس محقق خواهد شد.
کد خبر: ۱۰۵۲۴۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۶
منابع خبری از عقب نشینی ترکیه در دعوت از وزیر انرژی رژیم صهیونیستی همزمان با افزایش تنش در فلسطین اشغالی خبر دادند.
کد خبر: ۱۰۵۱۴۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۲
شورای امنیت سازمان ملل متحد صدور بیانیه‌ای درباره خشونت‌های اخیر در فلسطین را بررسی می‌کند.
کد خبر: ۱۰۵۱۱۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۱
