کلیات
آذَرَخَش یا رعدوبرق یا صاعقه پدیدهای طبیعی بر اثر برخورد ابرهای دارای بارهای ناهمنام، واکنشهای الکتریکی شدیدی به صورت نور تولید میگردد که با صدای شدیدی به نام تندر همراه است. در اثر برخورد ذرات آب یک جبهه هوای گرم به ذرات یخ یک جبهه هوای سرد، الکتریستهٔ ساکن به وجود میآید که نسبت به زمین دارای بارالکتریکی منفی بوده و در صورتی که فاصله منبع جریان الکتریکی نسبتاًنزدیک به سطح زمین باشد، صاعقه بروز میکند. در رعدوبرقهای شدید معمولاً بیشترین تخلیه الکتریکی صورت میگیرد.
در جریان آذرخش اندکی از نیتروژن هوا به آمیختهای نیتریدی در آب دگرگون میشود. آذرخشی که بین ابر و زمین است بیشتر از ابر به زمین میزند (رعد منفی) ولی در برخی موارد نادر هم رعد از زمین به ابر میزند (رعد مثبت). در این حالت (رعد مثبت) زمین دارای بار منفی است و ابر دارای بار مثبت.
به رعد پیشگام و کوب برگشتِ آن در تخلیه الکتریکی اَبربهزمین «کوب آذرخش» گفته میشود. درخشندگی شدیدی که در آخرین مرحله هر کوب آذرخش ناشی از تخلیه الکتریکی اَبر به زمین، از زمین به سوی پایه اَبر بالا میرود کوب برگشت یا کوب اصلی میگویند.
نقش رعد و برق در پاکسازی جو
دانشمندان در جریان یک تحقیق متوجه ترکیباتی به نام «رادیکالهای هیدروکسیل» در هوا شدند. این ماده بسیار واکنشپذیر که بیشتر با عنوان «پاککننده شیمیایی» شناخته میشود، از ترکیبهای شیمیایی مهمی است که در جو میتوان یافت.
دادههای برداشت شده از ابرهای طوفانی به هنگام رعد و برق ۱۰۰۰ رادیکال هیدروکسیل بیشتر از مقدار طبیعی را نشان دادهاند. دانشمندان تخمین میزنند چیزی در حدود ۲ تا ۱۶ درصد میزان اکسایش جو کره زمین، یا تمیزکاری که به صورت طبیعی در جو زمین اتفاق میافتد، توسط صاعقه انجام میشود.
آتش سنت المو
آتش سنت المو نام یک پدیده جوی الکتریکی است که با تخلیه بارهای الکتریکی همراه است. این پدیده درخششی است که در هوای توفانی و مرطوب، پیرامون صخرههای بلند و نوک تیز، دیده میشود. بر پایهٔ یک اصل فیزیکی، بارهای الکتریکی در نوک اجسام جمع میشوند. این بارها مولکولها و یونهای موجود در هوا را به سوی خود میکشند. این بارهای الکتریکی موجب تخلیه الکتریکی میشوند که با نور و درخشش همراه است. دریانوردان اروپایی در سده پانزدهم به بعد، نام این پدیده را آتش سنت المو نهادهاند.
نکتههای ایمنی
هنگام آذرخش باید:
- از کارهای بیرون خانه دست بکشید.
- در زمان رخ دادن آذرخش از خانه بیرون نروید.
- اگر که در خودرو هستید، در جایی مطمئن توقف کنید، موتور را خاموش کنید و آنتن ماشین را پایین بکشید.
- درون ساختمان یا خودروی سقفدار بمانید.
- بدنه پولادی یک خودروی سقفدار به شرطی که فلز آن را لمس نکنید از شما به خوبی نگهداری میکند.
- از درختان تپهها، تیرکها، سیم برق هوایی، لولههای فلزی و آب دور شوید.
- هنگام آذرخش میتوانید، به درون ساختمان یا ایستگاه ترن زیرزمینی و مترو بروید.
- از رفتن به حمام و دوش گرفتن بپرهیزید چون امکان دارد افزار درون حمام مایه انتقال جریان الکتریسته شوند.
- تنها در زمان اورژانسی آن هم در صورت امکان از تلفن بیسیم استفاده کنید.
- دو شاخه هر چیز برقی مانند رایانه را از برق خارج کنید، هواکش را خاموش کنید، به یاد داشته باشید برق ناشی از آذرخش میتواند مایه بروز صدمات جدی شود.
- از قرار گرفتن در آلونک یا ساختمانهای تک و منفرد در فضای باز خودداری کنید.
- از نزدیک شدن به هر افزار فلزی مانند تراکتور، تجهیزات کشاورزی، موتورسیکلت و دوچرخه پرهیز کنید.
- اگر در جنگل هستید، سرپناهی در کنار درختان کوتاه و تنومند بیابید و هرگز زیر درختان بلند نروید.
- اگر در فضای باز هستید، در صورت امکان به حالت خمیده و در درههای تنگ و ژرف پناه بگیرید، مراقب سیلهای ناگهانی باشید.
- به یاد داشته باشید که چنانچه در هنگام آذرخش موهایتان سیخ شد، نشانه نزدیکی برخورد با آذرخش است.
- به صورت چمباتمه روی زمین بنشینید، دستها را روی گوشها و سر را میان زانوها قرار دهید، تماس خود را با زمین هرچه کمتر کنید، به هیچ روی، روی زمین دراز نکشید.
- تلفن همراه خود را بر روی حالت هواپیما قرار دهید.
کارهای پس از روی دادن آذرخش در صورت نیاز به یاری با اورژانس «۱۱۵»، آتشنشانی «۱۲۵»، جمعیت هلال احمر «۱۱۲» یا سایر سازمانهای امدادی تماس بگیرید. در صورت مواجهه با فرد مصدوم، به سرعت چگونگی تنفس و تپش او را کنترل کنید در صورت قطع تنفس، با شتاب به او تنفس مصنوعی دهید و در صورت عدم لمس نبض کاروتید در مصدوم، احیای قلبی ـ ریوی را انجام دهید. محل ورود و خروج جریان الکتریسته را برای یافتن نشانههای سوختگی بررسی و پانسمان کنید، همچنین آسیبهای وارده به سیستم عصبی، شکستگی استخوانها و از دست دادن بینایی و شنوایی در مصدوم را بررسی کنید.
مدیرکل پیشبینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی ضمن اشاره به وقوع رگبار و رعدوبرق در ۱۱ استان کشور طی امروز (۲۳ مردادماه) از وقوع گرد و خاک در نیمه شرقی و شش استان دیگر کشور خبر داد.
کد خبر: ۱۰۶۹۸۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۳
مدیرکل پیشبینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی ضمن اشاره به وقوع رگبار و رعد و برق در بیش از ۱۰ استان کشور، از کاهش دما در بیشتر مناطق کشور از ابتدای هفته آینده خبر داد.
کد خبر: ۱۰۶۹۳۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۰
مدیرکل پیشبینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی ضمن اشاره به وقوع رگبار پراکنده، گاهی همراه با رعد و برق در ۱۸ استان کشور، از خیزش گرد و خاک در چهار استان کشور خبر داد.
کد خبر: ۱۰۶۸۹۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۸
مدیرکل پیشبینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی از رشد ابر، بارش باران، رگبار و رعد و برق و وزش باد شدید موقتی به ویژه در ساعات بعد از ظهر و اوایل شب در برخی نقاط ۲۵ استان کشور طی دو روز آینده خبر داد.
کد خبر: ۱۰۶۸۱۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۴
۱۶ نفر در مراسم یک عروسی در شهر شیبگانج بنگلادش براثر اصابت رعد و برق جان خود را از دست داده اند.
کد خبر: ۱۰۶۸۰۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۴
سازمان هواشناسی نسبت به تشدید فعالیت سامانه بارشی در کشور و افزایش فعالیت بادهای ۱۲۰ روزه از امروز (۱۳ مرداد) هشدار داد.
کد خبر: ۱۰۶۸۰۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۳
کد خبر: ۱۰۶۷۶۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۲
کد خبر: ۱۰۶۷۵۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۱
مدیرکل پیشبینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی ضمن اشاره به وقوع رگبار و رعد و برق و وزش باد شدید در غالب استانهای کشور طی سه روز آینده و احتمال خیزش گرد و خاک و کاهش کیفیت هوا، از افزایش ۵ تا ۸ درجهای دمای هوا درسواحل دریای خزر و شمال غرب کشور از فردا (۱۲ مرداد) خبر داد.
کد خبر: ۱۰۶۷۴۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۱
کد خبر: ۱۰۶۷۳۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۰
مدیرکل پیشبینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی ضمن اشاره به وقوع رگبار و رعد و برق در نیمی از استانهای کشور طی ۴۸ ساعت آینده، از وزش باد شدید در نوار شرقی و بخشهای مرکزی کشور طی پنج روز آینده خبر داد.
کد خبر: ۱۰۶۷۲۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۰
مدیرکل پیشبینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی با اشاره به رگبار و رعدو برق در ۱۱ استان کشور طی امروز (۸ مرداد) از تداوم این شرایط جوی تا سهشنبه (۱۲ مرداد) و وزش باد شدید در نوار شرقی کشور خبر داد.
کد خبر: ۱۰۶۶۸۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۸
مدیرکل پیشبینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی ضمن اشاره به بارش پراکنده باران در برخی مناطق کشور در هفته آینده گفت: طی پنج روز آینده در بیشتر مناطق کشور به جز استانهای واقع در نوار شمالی و مناطقی از شمال غرب کشور، آسمان صاف و جو پایدار است.
کد خبر: ۱۰۶۶۷۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۷
کد خبر: ۱۰۶۶۴۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۵
مدیرکل پیشبینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی گفت: امروز(اول مرداد) در ساعات بعد از ظهر و اوایل شب در برخی نقاط استانهای هرمزگان، فارس، شمال بوشهر، جنوب کرمان، گیلان، مازندران، گلستان، اردبیل، شمال آذربایجان غربی رگبار پراکنده، گاهی رعد و برق و وزش باد شدید موقت رخ خواهد داد.
کد خبر: ۱۰۶۵۵۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۱
مطابق پیشبینی سازمان هواشناسی، از فردا (جمعه) تا یکشنبه بهویژه در ساعتهای بعدازظهر و اوایل شب در مناطقی از هرمزگان، فارس، جنوب کرمان، جنوب سیستان و بلوچستان و شرق بوشهر افزایش ابر، رگبار و رعد و برق و وزش باد شدید رخ خواهد داد.
کد خبر: ۱۰۶۵۳۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۳۱
کد خبر: ۱۰۶۴۸۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۸
شب گذشته آسمان تهران شاهد رعد و برق و بارش باران بود.
کد خبر: ۱۰۶۴۸۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۸
کد خبر: ۱۰۶۴۷۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۷
کد خبر: ۱۰۶۳۹۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۳