کلیات
بالگَرد یا چَرخبال (فارسی تاجیکستان) یک هواگرد است که برخاستن و پیشرانش آن بهوسیلهٔ دو یا چند پروانه افقی بزرگ صورت میگیرد. بالگردها در کلاس هواگردهای بالگردان جای دارند.
بالگرد را در ردهٔ هواگردهای بال متحرک طبقهبندی کردهاند تا بتوان آنها را از هواپیما (هواگردهای ثابتبال) متمایز کرد. بالگرد در دنیای امروز از مهمترین و پراستفادهترین وسایل ترابری بهشمار میآید. این وسیله در سه محور میتواند حرکت کند. خلبان بالگرد باید از دو دست و دو پای خود برای خلبانی استفاده کند، که این کار نیاز به مهارت و قدرت تمرکز بالا دارد.همچنان هلیکوپتر ها برای جنگ های زیادی مانند اواخر جنگجهانی دوم و جنگهای بعد ازسال ۱۹۴۰ بکار رفتهاند و بعضی از آنها غیر مسلح و برخی دیگر نیز مجهز به سلاح بوده و امروزه برخی از انواع بالگردها نیز ضد گلوله هستند.
ریشهٔ نام
همانند بسیاری از واژههای اروپایی، واژه هلیکوپتر نیز از زبان یونانی سرچشمه میگیرد. واژه هلیکوپتر کنونی، درواقع لهجهٔ انگلیسی از واژهٔ یونانی Helix-pteron است که واژهٔ هِلیکس به معنی «گَردان» و واژهٔ پِتِرون به معنی «بال» است. این وسیله را در افغانستان و تاجیکستان «چَرخبال» مینامند.
تاریخچه
کاربرد پروانههای گردان برای رسیدن شبیهسازی پرواز، از سده چهارم پیش از میلاد مسیح در چین آغاز شد. طرح اولیهٔ ساخت بالگرد را چینیها برای ساخت اسباببازیهای فرزندانشان به کار بردند. اسباببازیهای کودکان با چوب بامبو که امروزه «بامبو کاپتر» نامیده میشوند برای سرگرم کردن کودکان بهکار میرفتند.
فیلسوف چینی «جی هانگ» در سال ۳۱۷ میلادی در کتاب خود که «بائوپوزی» نام دارد دربارهٔ بالگرد مطالبی نوشتهاست. او احتمال ساخت یک بالگرد در آینده را به زبان آورده و آن را فِئیچه به معنای «ماشین پرنده» نامیده و اینگونه نوشتهاست که:
چند نفر موفق شدند با استفاده از بخش درونی درخت کنار «ماشین پرنده» بسازند. آنها با استفاده از چرم ورزا چوب را بهگونهای محکم کردند که در حرکت باقی بماند.
میخاییل لومونسف نیز بر پایهٔ این طرح چینی، مدلهایی ارائه کرد و در طول زمان این ایدهها بهتر و بهینهتر شدند.
میخاییل لومونسف و لئوناردو داوینچی نیز از کسانی بودند که طرحهایی از بالگرد را ارائه دادند، ولی نتوانستند از حرکت بخش اصلی بدنه به دور خود جلوگیری کنند. مدل کوچکی از یک بالگرد، که «چاینیز تاپ» نام داشت، در سال ۱۷۸۳ وارد عرصه شد. ۱۳ سال بعد، «سر جورج کیلی» انواع آزمایشی این چاینیز تاپها را ساخت و بالگرد بخاری را طراحی کرد. در عرض صد سال بعد، طرحهایی که ساخته میشد همگی مشکل موتور داشتند. واژهٔ فرانسوی hélicoptère به لهجه فرانسوی هیلیکوپتِق نخستین بار در سال ۱۸۶۱ توسط یک دانشمند فرانسوی ــ که اولین مدل کوچک با موتور بخار را ساخت ــ مورد استفاده قرار گرفت. همچنین اولین مدل موتور الکتریکی را توماس ادیسون اختراع کرد. اولین پرواز موفقیتآمیز نیز در سال ۱۹۰۷ در فرانسه، البته توسط یک ماکت کوچک، انجام شد که در این پرواز، بالگردِ مدل بهمدت ۲۰ ثانیه در ارتفاع ۳۰ سانتیمتری سطح زمین معلق ماند.
در دهه ۱۹۲۰ میلادی خوان د لا سییروا پیشگام اسپانیایی در صنعت بادبادک پروانهدار و هواچرخ، طرحهای بسیار نوآورانهای با بهکارگیری پروانهٔ «تمام لولایی» ارائه داد که الهامبخش بالگردهای بسیار زیادی ازجمله بالگردهای امروزی شد. هفت سال بعد از ساخته شدن اولین بالگردی که میتوانست پرواز کند، دو افسر نیروی هوایی مجارستانی بالگردی ساختند که اتفاقاً پروازهای متعددی در ارتفاعات بالا انجام داد، ولی هرگز اجازهٔ پرواز آزاد نداشتند. بالگردهای ساختهشده انتظارات را برآورده نمیکرد، تا اینکه در سال ۱۹۳۶ شرکت آلمانی «فوک ولف» بالگردی ساخت که سرعت آن ۷۰ مایل بر ساعت و تا ارتفاع ۱۱ هزار پایی بود.
در سال ۱۹۴۰ و همزمان با پیشرفت در ساخت موتورهای هممحور (موتورهایی که در آن نیروی پیشران و پسران هر دو ملخ توسط یک موتور تولید میشود) اولین بالگرد برای استفادههای نظامی توسط سیکورسکی ساخته شد و اولین پرواز آن در سال ۱۹۴۰ در آمریکا با موفقیت صورت گرفت که آن را دو خلبان تا ارتفاع ۱ کیلومتری زمین در مدت ۱ دقیقه بالا بردند.
سازوکار پرواز بالگرد
برای ساخت ماشینی که فقط به جهت بالا حرکت میکند نیاز به بالی داریم که بر اثر جنبش، مقداری هوا را به پایین بفرستد تا بر اثر کنش و واکنشِ ماشین به بالا حرکت کند. البته جنبش دَوَرانی راحتترین راه برای رسیدن به این امر است. برای این کار، تنها کافی است که چند پره همانند پرههای یک پنکه، به میلهای (شَفت) در بالای ماشین وصل کنیم تا با چرخش خود، عمل بالا بردن را انجام دهد. به این پرهها در صنعت هوانوردی «ملخ» میگویند. ملخهای یک بالگرد شباهت زیادی به ملخهای یک هواپیما دارد، با این تفاوت که باریکتر و بلندتر است؛ زیرا با سرعت بیشتری در هوا باید بچرخد و نیروی بیشتری تولید کند. با چرخش ملخ بالگرد، بر اثر فقدان نیروی تکیهگاه، بدنهٔ بالگرد تمایل دارد در جهت عکس چرخش ملخ اصلی بچرخد. برای جلوگیری از این کار، نیاز به نیرویی است تا از چرخش بدنه ممانعت کند. این نیرو به وسیلهٔ ملخ دم بالگرد ایجاد میشود،در اصل هر نوع چرخش یک بالگرد توسط این ملخ کوچک انتهایی انجام میشود؛ بدینصورت که با افزایش یا کاهش قدرت ملخ دُم توسط خلبان بالگرد حول محور خود میچرخد. برای مثال، بالگردی را در نظر بگیرید که ملخ اصلی آن چپگرد است. برای اینکه حول محور خود نچرخد، نیاز به ملخ دُمی دارد که گشتاور را در جهت خلاف حرکت ملخ اصلی اِعمال کند، که کم و زیاد کردن قدرت این ملخ بهصورت خودکار در حرکت عمودی حول محور Y مطابق با گشتاور ملخ اصلی اِعمال میشود. اما در صورت نیاز، خلبان میتواند کنترل ملخ دُم را بهصورت کامل در دست بگیرد.
کد خبر: ۱۰۵۸۸۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۹
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه میکنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۰۴۹۵۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۳
بالگرد «نبوغ» ناسا، تنها سه روز پس از نخستین پروازش در سطح سیاره سرخ، برای بار دوم بر فراز دهانه جزرو به پرواز درآمد.
کد خبر: ۱۰۴۷۸۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۴
مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان کرمانشاه از پرواز سه ساعته بالگرد جمعیت هلال احمر بر فراز بیستون و نجات یک جوان ۲۶ ساله توسط امدادگران این جمعیت خبر داد.
کد خبر: ۱۰۴۵۰۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۱
فرمانده پایگاه هوانیروز کرمانشاه از امدادرسانی بالگرد پایگاه هوانیروز کرمانشاه به یک مادر باردار در شهر خرم آباد خبر داد.
کد خبر: ۱۰۴۲۳۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۰۵
کد خبر: ۱۰۳۴۱۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه میکنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۰۱۳۹۵۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۱۸
همتی در بدو ورود به لرستان هدف از این سفر را افتتاح آشیانه بالگرد عنوان و افزود: فردا آشیانه بالگرد که از سال گذشته آغاز شده بود به بهرهبرداری میرسد.
کد خبر: ۱۰۱۳۷۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۱۷
معاونت فنی و توسعه سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران گفت: در حال بررسی و رایزنی در خصوص افزودن بالگرد به سازمان آتش نشانی تهران هستیم.
کد خبر: ۱۰۰۶۵۰۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۲
۱۸۸ فروند پهپاد و بالگرد به نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ملحق شد. همچنین پهپادهای عمود پرواز سپهر، شهاب۲ و هدهد۴ برای نخستین مرتبه رونمایی شدند. پهپاد مهاجر ۶ و بالگرد ۴۱۲ نیز به نیروی دریایی سپاه تحویل داده شد. تصاویر این تجهیزات را ببینید.
کد خبر: ۱۰۰۴۶۱۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۰۲
منابع مطلع از حادثه برای یک فروند بالگرد نیروی هوایی آمریکا در «ویرجینیا» و جراحت خدمه این بالگرد خبر دادند.
کد خبر: ۹۹۶۳۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۳
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان گفت: عملیات اطفای حریق در منطقه حفاظت شده شیمبار که از سه روز پیش شروع شده است به دلیل صعب العبور بودن منطقه به وسیله بالگرد ادامه دارد.
کد خبر: ۹۹۵۹۱۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۱
منابع خبری چهارشنبه شب اعلام کردند که بالگرد حامل رئیس ستاد مشترک ارتش رژیم صهیونیستی هفته گذشته دچار سانحه شده و نزدیک بود سقوط کند.
کد خبر: ۹۸۹۳۷۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۱۹
مسئولان استان فارس سقوط بالگرد در شهرستان مرودشت را تائید نکردند.
کد خبر: ۹۸۷۳۳۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۰۹
تصویری از بالگرد ی که توسط لامبورگینی ساخته شده است را مشاهده می کنید.
کد خبر: ۹۸۵۳۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۲۹
در منطقه ورد آورد عصر دیروز (۲۴ خرداد) آتش سوزی رخ داد که با کمک یک فروند بالگرد هلال احمر عملیات اطفای حریق در آن منطقه انجام شد.
کد خبر: ۹۸۴۴۹۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۲۵
تا كمتر از 5 سال ديگر، رؤياي به نمايش درآمده در فيلم هاي علمي-تخيلي جنبه واقعي پيدا مي كند و تاكسي هاي پرنده به بخشي از زندگي روزمره مردم تبديل مي شود.
کد خبر: ۹۸۳۳۶۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۲۰
پس از گذشت چند روز از آغاز حریق درکوه خاییز منطقه تنگ شیخ شهرستان بهبهان کماکان عملیات مهار آتش در این منطقه ادامه دارد.منطقه گردشگری و حفاظتی کوه خاییز بهبهان از روز پنجشنبه هفته گذشته دچار آتش سوزی شد که تاکنون با وجود تلاش های زیادی که انجام گرفت به طور کامل مهار نشده است. منطقه گردشگری خاییز در مرز بهبهان و استان کهگیلویه و بویراحمد است که ارتش از شهرستان مسجدسلیمان سه فروند بالگرد برای مهار این آتشسوزی به این منطقه اعزام کرده است.
کد خبر: ۹۸۱۸۲۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۱۲
کد خبر: ۹۸۱۳۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
امروز ۸ بالگرد برای مهار آتش سوزی مناطق خاییز و دیل به کهگیلویه و بویراحمد اعزام می شوند.
کد خبر: ۹۸۱۳۳۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۱۰