کلیات

بوندس‌لیگا ( Bundesliga) در واژه به معنای لیگ ملی به لیگ سراسری در آلمان گفته می‌شود که بالاترین سطح رقابت‌های باشگاهی در این کشور است. باشگاه بایرن مونیخ با داشتن ۳۱ عنوان قهرمانی (۳۲ قهرمانی در مجموع لیگ‌های آلمان) موفق‌ترین باشگاه تاریخ این رقابت‌هاست. در مجموع ۵۶ باشگاه دارای سابقه حضور در بوندس‌لیگا هستند. از دیگر قهرمانان این رقابت‌ها می‌توان به باشگاه‌های بروسیا دورتموند،شالکه، وردر برمن، بروسیا مونشن‌گلادباخ، هامبورگ، اشتوتگارت و وولفسبورگ اشاره کرد.

به دلیل اینکه سیستم دولت آلمان، دولتی فدرال است. تمامی فعالیت‌های اجتماعی عمومی تحت اداره اتحادیه‌ها انجام می‌شوند؛ بنابراین نام لیگ‌های ورزشی ملی این کشور، به نام لیگ فدرال شناخته می‌شوند. این موضوع در کشور اتریش نیز به همین شکل است. چرا که آنجا هم دولتی فدرال حاکم است و زبان رسمی اتریش نیز آلمانی می‌باشد. در کشور آلمان، هر ورزش یک لیگ سراسری ملی یا همان بوندس‌لیگا دارد. بوندس‌لیگا در فصل ۲۰۱۳–۲۰۱۲ رکورد میانگین ۴۵۵۰۰ هزار تماشاگر در هر مسابقه را برجای گذاشت که در بین تمامی لیگ‌های اروپا در جایگاه نخست قرار گرفت. رتبه بعدی در اختیار لیگ برتر انگلستان بود.

تمامی مسابقات بوندس‌لیگا در تمامی ورزش‌ها، به صورت حرفه‌ای و در سطح استانداردهای ملی برگزار می‌شوند. از نظر دسته‌بندی سطح تیمی، معمولاً رقابت‌های بوندس‌لیگا به دسته یک و دسته دو تقسیم می‌شوند. در فوتبال، بوندس‌لیگای یک در بالاترین سطح است. قهرمان بوندس‌لیگای یک، قهرمان کشور آلمان (به آلمانی: Deutscher Meister) محسوب می‌شود. بعد از بوندس‌لیگا ۱، بوندس‌لیگا ۲ قرار دارد.

تیم قهرمان بوندس‌لیگای یک، به همراه تیم دوم، سوم و چهارم به‌طور مستقیم به لیگ قهرمانان اروپا راه پیدا می‌کنند.

بوندس‌لیگا در سال ۱۹۶۲ در شهر دورتموند بنیان‌گذاری شد و اولین دوره مسابقات در سال ۱۹۶۳برگزار شد. در بوندس‌لیگا، ۱۸ تیم فوتبال سطح اول آلمان به‌مدت یکسال باهم به رقابت می‌پردازند. الکساندر نوری بازیکن ایرانی الاصل نخستین فرد ایرانی بود که به‌عنوان سرمربی در بوندس‌لیگا به فعالیت پرداخت.

لیگ فوتبال

دسته‌های بعدی دیگر جزو بوندس‌لیگا بشمار نمی‌روند چرا که آن‌ها در سطح ملی انجام نمی‌شوند. دسته‌های بعدی در سطح منطقه‌ای (regional) برگزار می‌شوند و به آن‌ها لیگ‌های «رجیونال» گفته می‌شود.

نوع انجام بازی در بوندس‌لیگا دقیقاً از نوع بازی در لیگ پیروی می‌کند؛ یعنی هر تیم با تیم دیگر در دو بازی رفت و برگشت (در خانه و بیرون از خانه) رقابت می‌کند. در یک لیگ همه تیم‌ها می‌بایست با تمام تیم‌های دیگر دو بار بازی کنند. در آلمان، نام بوندس‌لیگا یادآور بوندس‌لیگای فوتبال این کشور است؛ بدین شکل وقتی نام بوندس‌لیگا بیان می‌شود، همه پیش فرض را بر این قرار می‌دهند که منظور رقابت‌های سراسری فوتبال این کشور است. که این به دلیل اهمیت و علاقه آلمانی‌ها به ورزش فوتبال است.

تاریخچه بوندس‌لیگای فوتبال

اتحادیه فوتبال آلمان (به آلمانی: Deutscher Fussball-Bund) که بنام مخفف DFB شناخته می‌شود، در بیست و هشتم ژوئیه ۱۹۶۲ تصمیم بر این گرفت که بازی‌های سراسری فوتبال آلمان را تحت لیگی با عنوان Bundesliga برگزار کند. بدین ترتیب، بنیان‌گذاری این لیگ معتبر را می‌توان ۲۸ ژوئیه ۱۹۶۲ بشمار برد. اولین فصل بوندس‌لیگا فصل ۱۹۶۳ و ۱۹۶۴ بازی شد.

قبل از بنیان‌گذاری بوندس‌لیگا، در سال ۱۹۳۲ فلیکس لینمان رئیس سابق اتحادیه فوتبال آلمان (DFB) لیگ حرفه‌ای (آلمانی: Profiliga) فوتبال آلمان را تحت نام «لیگ شاهنشاهی» یا «لیگ سلطنتی» (به آلمانی: Reichliga) بنیان‌گذاری کرد. در این لیگ فقط بهترین باشگاه‌های فوتبال آلمان می‌توانستند بازی کنند. اما این لیگ مورد قبول برخی از باشگاه‌های محلی نبود چرا که با شرایط موجود، این باشگاه‌ها نمی‌توانستند در آن شرکت کنند.

تا اینکه در در تابستان ۱۹۶۲ - بعد از اینکه تیم ملی آلمان در یک چهارم پایانی جام جهانی شیلی حذف شد، هرمن نویبرگر که بعداً رئیس اتحادیه فوتبال آلمان شد، پیشنهادی برای بازسازی و ایجاد ساختاری جدید برای فوتبال و لیگ آلمان کرد. در ۲۸ ژوئیه همان سال، DFB در شهر دورتموند تشکیل جلسه داد و تصمیم بر آن گرفت که فصل ۱۹۶۳ و ۶۴ را تحت سیستم لیگ حرفه‌ای بوندس‌لیگا به اجرا درآورد.