کلیات
جنگافزار هستهای یا سلاح هستهای گونهای سلاح انفجاری است که در آن از انرژی حاصل از شکافت یا گداخت هستهای برای تخریب و کشتار استفاده میشود.
این سلاحها در طول تاریخ تنها دو بار در جنگ جهانی دوم توسط آمریکا علیه ژاپن در شهرهای هیروشیما و ناگازاکی مورد استفاده قرار گرفتهاست.
ویژگیها
بمب اتمی نام رایج سلاح انفجاری است که در آنها از انرژی آزاد شده در فرایند شکافت هستهای، یا گداخت هستهای برای تخریب استفاده میشود. نخستین بمب اتمی که بمبی پلوتونیومی (از نوع شکافتی) بود در سال ۱۹۴۵م در جریان جنگ جهانی دوم در آمریکا ساخته و در شانزدهم ژوئیهٔ ۱۹۴۵م در صحرای آلاموگوردو در نیومکزیکوی آمریکا آزمایش شد. آمریکا تنها کشوری است که از بمب اتمی شکافتی اورانیومی در هیروشیما و بمب شکافتی پلوتونیومی در ناگاساکی استفاده نظامیکردهاست. شوروی در سال ۱۹۴۹ دارای بمب اتمی شد.
اختراع این سلاح، ریشه طولانی در تاریخ علم فیزیک و شیمی دارد اما استفاده از دانش به دست آمده، برای ساخت بمب اتمی بیشتر به رابرت اوپنهایمر و ادوارد تلر نسبت داده میشود.
تاریخچهٔ سلاحهای هستهای
نخستین تلاشها در جهت ساخت بمب اتمی در آلمان نازی آغاز شد. در این دوران، شیمیدانی به نام پاول هارتک از استادان دانشگاه هامبورگ به توان بالقوه نیروی اتمی برای کاربردهای نظامی پی برد. وی در ۲۴ فوریه ۱۹۳۹ امکان استفاده از انرژی هستهای به عنوان یک سلاح با توان تخریبی نا محدود را طی نامهای به وزارت جنگ در برلین اطلاع داد. بهدنبال این امر گروهی برای تحقیق در این رابطه تشکیل شد و ورنر کارل هایزنبرگ فیزیکدان برجسته آلمانی بهطور غیررسمی سرپرست تیم تحقیقاتی آلمان برای ساخت بمب هستهای گشت. بر اساس کتاب خاطرات اتو اسکورتسنی در حدود سال ۱۹۴۳ آلمان نازی به بمب اتم دست یافت. بر اساس گزارشی که تیم تحقیقاتی به شخص آدولف هیتلر دادند، قدرت این بمب بسیار مهیب و مرگبار بود. اتو اسکورتسِنی در کتاب خود بیان میکند که در ملاقات خصوصی خود با شخص پیشوا در خصوص مسئله بمب اتم سوالاتی میکند و پاسخ هیتلر چنین است که این بمب سبب انقراض نسل بشر میشود و هرگز دستور ساخت آن را صادر نخواهد کرد.
در همین زمان، آلبرت انیشتین طی نامه معروف خود به روزولت رئیسجمهور وقت آمریکا خطر دستیابی آلمان به تولید بمب اتمی را گوشزد کرد. متعاقب این اخطار روزولت دستور ایجاد پروژه منهتن با هدف تحقیق در این رابطه و تولید بمب اتمی را با همکاری کشور انگلستان و فرانسه صادر کرد. برای این پروژه تأسیساتی در لوس آلاموس در ایالت نیومکزیکو، اوک ریج ایالت تنسی و همفورد ایالت واشینگتن به کار گرفته شدند و تیمی از برجستهترین دانشمندان آن دوران به استخدام این پروژه درآمدند. محققان آلمانی موفق به تولید بمب اتمی نشدند. اگرچه ادعاهایی در زمینه آزمایش نوعی ابزار هستهای توسط نازیها پیش از پایان جنگ جهانی دوم مطرح شده است. اما تیم آمریکایی به سرپرستی فیزیکدان برجسته، رابرت اوپنهایمر موفق به ساخت عملی اولین بمب هستهای شد که در ۱۶ ژوئیه ۱۹۴۵ در ناحیهای موسوم به ترینیتی در نیومکزیکو آزمایش شد.
به فاصله کوتاهی در ۶ اوت ۱۹۴۵، بمب افکن اسکادران ۵۰۹ نیروی هوایی آمریکا موسوم به Enola Gay (که اکنون در موزهای در واشینگتن نگهداری میشود)، از پایگاهی در جنوب اقیانوس آرام به پرواز درآمد و در ساعت ۸:۱۵ دقیقه به وقت محلی، بمب موسوم به پسر کوچک را بر شهر هیروشیما ژاپن منفجر ساخت و بدین ترتیب نام کشور ایالات متحده آمریکا را به عنوان اولین کشور استفادهکننده از سلاح اتمی در تاریخ بشریت ثبت نمود. این بمب که در طراحی آن از ۶۴ کیلوگرم اورانیوم استفاده شده بود، از ارتفاع ۹۶۰۰ متری رها شد و در ارتفاع ۵۸۰ متری سطح زمین با شدتی معادل با انفجار ۱۵ هزار تن TNT منفجر شد. مجموع تلفات اولیه و کشته شدگان ناشی از عوارض این انفجار را بالغ بر ۱۴۰۰۰۰ نفر تخمین میزنند. سه روز بعد در ۹ اوت انفجار بمب مرد چاق در شهر ناگازاکی ژاپن موجب کشتار ۷۴۰۰۰ نفر انسان دیگر شد. این بمب که از پلوتونیوم به عنوان ماده شکافت پذیر استفاده میکرد، انفجاری به شدت ۲۱ کیلوتن TNT ایجاد کرد. بمب دیگری نیز در پروژه منهتن تولید شده بود که هرگز از آن استفاده نشد.
پس از پایان جنگ دوم جهانی دانشمندان در آمریکا به تحقیق در رابطه با تسلیحات هستهای ادامه دادند. اگرچه این تصور وجود داشت که هیچ کشوری دیگری در دنیا نمیتواند تا پیش از سال ۱۹۵۵ به فناوری ساخت سلاح هستهای دست یابد، اما کلاوس فیوکس یکی از فیزیکدانان آلمانی که در رابطه با مواد فوق انفجاری (High Explosive) با تیم اوپنهایمر همکاری میکرد، طرحها و جزئیات طراحی بمب آزمایش شده در ترینیتی را در اختیار جاسوسان شوروی قرار داد. به این ترتیب در ۲۹ اوت ۱۹۴۹ اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی اولین آزمایش اتمی خود را با موفقیت انجام داد و غرب را در وحشت فرو برد. این انفجار اثر زیادی در تسریع جنگ سرد گذارد و موجب ایجاد رقابت تسلیحاتی بین آمریکا و شوروی گردید.
پس از آن ایالات متحده جهت حفظ برتری تسلیحاتی خود، تحقیق برای ساخت بمب گرماهستهای (هیدروژنی) را آغاز کرد. پیش از این رابرت اوپنهایمر به دلیل اتخاذ مواضعی علیه ساخت تسلیحات هستهای از سرپرستی پروژه کنار گذارده شد و ادوارد تلر هدایت عملی پروژه ساخت بمب هیدروژنی را برعهده گرفت.
نخستین آزمایش بمب گرما-هستهای با اسم رمز مایک در نوامبر سال ۱۹۵۲ در جزیره کوچکی به نام الوگالب در جزایر مارشال انجام شد. وزن تجهیزات به کار رفته در این انفجار شامل دستگاههای تبرید به بیش از ۶۵ تن میرسید. از آنجایی که در این سیستم مستقیماً از ایزوتوپهای دوتریوم و تریتیوم مایع استفاده میشد، به آن لقب بمب خیس داده بودند. پیشبینی میشد که قدرت این انفجار معادل یک یا دو مگاتن تیانتی باشد. اما برخلاف انتظار شدت انفجار معادل ۱۰٫۴ مگاتن تیانتی بود. نتایج انفجار بسیار هراسناک بود. قطر گوی آتشین حاصل از این انفجار به ۵ کیلومتر رسید. جزیره الوگالب تقریباً تبخیر شد و حفرهای به عمق ۸۰۰ متر و شعاع دهانه ۳ کیلومتر برجای ماند.
عراق در سال ۱۹۷۷ شروع به ساخت رآکتور هستهای (معروف به تموز۱) نمود تا بتواند در جنگ ایران و عراق به برتری هستهای دست یابد؛ ولی طی حملات هوایی ایران و سپس حملات نیروی هوایی اسرائیل در عملیات اپرا این رآکتور آسیب جبرانناپذیری دید و کارشناسان فرانسوی حاضر اوسیراک را ترک کردند. اسرائیل همچنین در سال ۲۰۰۷ رآکتوری در حال ساخت در سوریه را طی عملیات باغ میوه بمباران کرد.
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران در گفتوگو با شبکه الجزیره
کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران در گفتوگو با شبکه الجزیره گفت: تنها راه برای حل بحرانهای منطقه، تشکیل مجمع گفتوگوهای منطقهای است و تهران در خصوص برنامه موشکی و سیاستهای منطقهای خود با هیچکس گفتوگو نخواهد کرد.
کد خبر: ۱۱۳۰۳۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۶
تحلیل نتیجه نظرسنجی تابناک در گفتوگو با دو کارشناس حوزه سیاست خارجی
در این نظرسنجی مخاطبان تابناک در پاسخ به سوال مطرح، با سه گزینه فوق روبه رو بودند. بیش از ۲۱ هزار تن در این نظرسنجی شرکت کردند که ۴۶.۳۸ درصد مخاطبان گزینه ۱ (ماندن در برجام و تلاش برای احیای آن با ادامه مذاکرات)، ۱۴.۲۶درصد گزینه ۲ (خروج از برجام و توسعه فعالیتهای هستهای غیرنظامی) و ۳۹.۳۶درصد گزینه ۳ (خروج از برجام، خروج از NPT و آغاز فعالیتهای نظامی هستهای برای ساخت بمب) را انتخاب کردند.
کد خبر: ۱۰۹۵۷۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۷
اظهارات روز سه شنبه وزیر اطلاعات ایران، مبنی بر اینکه فشار غربیها ممکن است ایران را به سمت سلاح هستهای سوق دهد، به صورت گستردهای مورد توجه قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۰۳۳۷۶۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۲۳
کد خبر: ۹۳۱۱۷۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۲۷
مرور روزنامههای پنج شنبه ۱۸ مهرماه
ترامپ در برابر کنگره، شیپور جنگ با «چشمه صلح»!، کابوس مرگبار «آبراهام لینکلن»، لاکچری بازهای نوکیسه، آدرسهای غلط در مورد آرامکو، عذرخواهی ظریف از زنان تهرانی، بازگشت ناطق نوری به سیاست، بیانات رهبر انقلاب درباره چرایی نساختن سلاح اتمی توسط ایران، ایران و مناقشه شمال سوریه و خودکفایی ایران در تولید برنج ازمواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
کد خبر: ۹۲۸۹۶۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۱۸
نبض خبر؛
رهبر انقلاب در تازهترین موضعگیری درباره سلاح هستهای تاکید کردند: «اگر علم از فرهنگ صحیح جدا شود، به خطا میرود. علم نافعِ هستهای چون با فرهنگ انساندوستی همراه نبود، به بمب هستهای منجرشد و امروز همچنان تهدید دنیاست. ما با آنکه میتوانستیم قاطعانه و شجاعانه در این راه وارد نشدیم؛ هم ساختن بمب اتم و هم نگه داشتن آن غلط است، چون به کار بردن آن حرام است.» در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۹۲۸۹۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۱۷
نبض خبر؛
پس از ادعای کشف اطلاعات جدید توسط نخست وزیر رژیم اشغالگر قدس، شبکه سیانان با بنیامین نتانیاهو مصاحبهای انجام داد که در آن برای نخستین بار از نتانیاهو در مورد سلاحهای هستهای رژیم اسرائیل پرسشهای صریحی پرسیده شد. هرچند مجری برنامه تاکید کرد که این یک سوال بله یا خیر است، نتانیاهو با دور زدن سوال از جواب دادن به آن طفره رفت. اسرائیلی که تهدید بالقوه برای امنیت و ثبات خاورمیانه است و به هیچ نهاد بین المللی پاسخگو نیست مدعی اتهامات بیاساس است و با وجود برخورداری از تسلیحات اتمی، هیچیک از رژیمهای حقوقی که ایران در زمینه هستهای پذیرفته از جمله نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی را نپذیرفته است. بخش جنجالی این گفت و گوی خبری را با زیرنویس فارسی در تابناک میبینید.
کد خبر: ۷۹۵۷۳۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۱۳
جنگ افزار؛
آمریکا در 1953 از یک توپ 280 میلیمتری رونمایی کرد که وظیفه آن شلیک یک گلوله با کلاهک اتمی بود. این توپ، گلوله حاوی کلاهک اتمی را در فاصله 7 مایلی سایت آزمایش اتمی نوادا واقع در بیابان نوادا پرتاب کرد و بمب بلافاصله منفجر شد. در این ویدیو قدرت مخرب بمب اتم را میبینید. در ادامه آزمایشهای هستهای، ابرقدرتها به بمب هیدروژنی دست یافتند که چاشنی آن بمب اتم بود!
کد خبر: ۷۹۲۸۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۰۴
پرونده ویدیویی «تابناک» برای آزمایش اتمی کره شمالی؛
در پرونده ویدیویی که در ادامه میبینید، با تفاوتهای بمبهای اتمی (شکافتی) و هیدروژنی (گداختی) آشنا میشوید و تصاویری دلهره آور از مجموعه آزمایشهای کشورهای غربی در مسابقه تسلیحاتی دوران جنگ سرد و آزمایش بزرگترین بمب اتم و جزئیات دیگری از این سلاح وحشتناک را میبینید.
کد خبر: ۷۲۷۱۰۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۱۲
جنگ افزار؛
بریتانیا پس از آمریکا و روسیه و پیش از فرانسه، سومین کشوری بود که تنها چند سال پس از بمباران هیروشیما و ناکازاکی ابتدا به فناوری بمب اتم و سپس به فناوری بمب هیدروژنی دست یافت و این بمب وحشتناک را آزمایش کرد. تصاویر این آزمایش را در «تابناک» میبینید.
کد خبر: ۷۲۷۰۸۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۱۲
کد خبر: ۶۶۵۰۰۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۱/۲۰
سربازان ژاپنی که در زیرزمین این مسجد پناه گرفتند از خطر بمباران جان سالم به در بردند.
کد خبر: ۴۰۵۶۸۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۳/۱۶
نوبخت:
وی افزود: اسلام جمهوری اسلامی منطبق با اسلام طالبانی نیست و امروز می خواهند یک چهره غیر معقول از ما در جهان نشان دهند.
کد خبر: ۳۹۷۵۴۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۲/۱۲
آیتالله جوادیآملی:
کد خبر: ۳۸۰۰۵۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۲/۱۱/۲۹