دولت قدرتمندانه از علوم انسانی پشتیبانی کند

برگزیده نهمین جشنواره بین المللی فارابی از دولت خواست تا برای جلوگیری از بحرانی که گریبانگیر علوم انسانی است، قدرتمندانه از آن پشتیبانی کند و به نوعی از توجه افراطی جامعه به رشته های علوم پزشکی انتقاد کرد.

به گزارش ایرنا، مهدی نجف زاده روز سه شنبه با بیان این که «جامعه را مهندسان می سازند و علوم انسانی مسیر را مشخص می‌کند و بقیه گرایشها همان رشته های خدماتی هستند» به خبرنگار معارف ایرنا گفت: متاسفانه ما جهت برعکسی را طی می‌کنیم، یعنی دانشجویان بسیاری در رشته های علوم انسانی و مهندسی فارغ التحصیل می‌شوند ولی این افراد همچنان در جامعه بیکار هستند و معتقدم در این زمینه با بحران جدی روبه‌رو هستیم و دولت باید قدرتمندانه از علوم انسانی حمایت کند.

دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی درباره جایگاه علوم انسانی برای رفع مشکلات جامعه گفت: یکی از دلایل مشکلات جامعه ما این است که علوم انسانی جدی گرفته نمی شود، مثلاً همه توجه جامعه و دولت به سمت رشته پزشکی است و با ادامه این روند، در آینده دچار بحران پزشکان مازاد خواهیم شد، البته شاید به دلیل افزایش جمعیت، زمانی این موضوع ایجاب می کرد ولی در آینده با مشکل جدی روبه رو خواهیم شد.

** ضرورت تقویت حلقه های واسط برای ارتباط صنعت و دانشگاه
نویسنده کتاب «جابجایی دو انقلاب؛ چرخش های امر دینی در جامعه ایرانی» همچنین گفت: استراتژی های ما درباره ارتباط صنعت و دانشگاه اشتباه است چون حلقه مفقوده ای در این زمینه به عنوان نهادهای کارگزار صنعت وجود دارد.

وی وظیفه دانشگاه را تولید علم دانست و گفت: نهادهایی باید این تولیدات را کاربردی کرده و در اختیار صنعت قرار دهند ولی ما این نهادها را تقویت نکردیم و از طرف دیگر انتظار داریم پژوهش‌هایی که در دانشگاه انجام می شود، وارد عرصه صنعت شود.

دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد افزود: در واقع به یک حلقه واسط نیاز داریم که دولت و جامعه مدنی باید این حلقه‌های واسط را تقویت کنند و به نظرم حلقه های واسط بسیار ضعیف هستند و اگر بتوانیم این نهادها را ایجاد کنیم، کارگزاران می توانند این علوم را کاربردی کرده و در اختیار صنعت قرار دهند.

این استاد دانشگاه، حلقه واسط را شامل تمام نهادهایی دانست که در این زمینه فعالیت می کنند و از پارک‌های علم و فناوری به عنوان نمونه ای از این نهادها یاد کرد که به اذعان وی، این پارک ها در مراحل ابتدایی هستند و عملکرد ضعیفی تاکنون داشته اند.

نجف زاده با اشاره به وظیفه رسانه ها در این زمینه گفت: رسانه می‌تواند بازتاب دهنده این مسائل باشد که دانشگاه وظیفه خود را انجام داده است، درحالیکه مثلاً پژوهش های فراوانی در زمینه جامعه شناسی وجود دارد و پیش بینی های صحیحی صورت گرفته ولی کسی را نمی بینیم که این پیشنهادها را به جامعه منتقل کند.

** انقلاب اسلامی ایران؛ آخرین مرحله اجتماعی شدن جامعه
برگزیده سوم بخش بزرگسال در گروه «علوم سیاسی، روابط بین الملل و مطالعات منطقه ای» نهمین جشنواره فارابی معتقد است که وقوع انقلاب اسلامی ایران را می توان آخرین مرحله اجتماعی شدن مردم دانست.

نجف زاده گفت: کتاب «جابجایی دو انقلاب؛ چرخش های امر دینی در جامعه ایرانی» در واقع به منطق جابجایی انقلاب ها در ایران می پردازد که چرا ما در یک دوره به عنوان جامعه سنتی، انقلاب مدرن مشروطه را تجربه می کنیم ولی در دوره بعد از محمدرضا شاه که جامعه ایران تقریبا یک دوره مدرنیته را طی کرده با یک انقلاب اسلامی مواجه می‌شویم.

وی افزود: این کتاب می‌خواهد بگوید مذهب شیعه به مرور، اجتماعی تر شده و در دوره جمهوری اسلامی به آخرین مرحله تجلی خود رسیده و هیچ فرماسیونی که بعدا بتواند بر پایه مذهب شکل بگیرد، در جامعه ایران متصور نخواهد بود چون احتمالاً این کتاب می‌تواند پیش‌بینی کند در صد سال آینده جامعه ایران دوباره به همان لاک مذهب سنتی خود برخواهد گشت.

این پژوهشگر سیاسی در تعریف فرماسیون گفت: سوال هایی در جامعه وجود دارد که باید به آنها پاسخ داده شود و این پاسخ ها می تواند باعث تغییر و تحول شود که به آن فرماسیون گفته می شود.

وی همچنین گفت: هرچند مساله ولایت فقیه را در کتاب مطرح نکرده ام ولی از اجتماعی شدن نقش مذهب صحبت کرده ام که مذهب شیعه به مرور طی 300 سال اجتماعی شده تا به ما رسیده است، یعنی از دوره صفویه تا انقلاب اسلامی یک مرحله ای است که شیعه، اجتماعی تر شده و انقلاب اسلامی ایران در واقع آخرین مرحله اجتماعی شدن جامعه ما به شمار می آید.

این پژوهشگر برتر گفت: البته این موضوع بستگی دارد به این که مذهب شیعه در آینده چه واکنشی نسبت به سیاست و اقتصاد داشته باشد.

** نگاهی به کتاب جابجایی دو انقلاب
به گزارش ایرنا، کتاب جابجایی دو انقلاب، چشم انداز جدیدی را از تغییرات سیاسی اجتماعی 300 سال گذشته ایران ارائه می دهد و نویسنده با استناد به اسناد و مدارک از رهگذر بررسی نقش مذهب مدعی است که شیعه به تدریج از سیمای مذهبی غیر سیاسی به حکومت فقیهان در جمهوری اسلامی ایران رسیده است.

کتاب حاضر در اصل درصدد پاسخ به این پرسش است که چرا در جامعه سنتی و عقب مانده ایرانی دوره قاجاریه، انقلابی مدرن و در جامعه نو شده ایرانی دوره پهلوی، انقلابی مذهبی و سنتی رخ داده است.

منطق تاریخ به ما می گوید با توجه به گستردگی نقش مذهب در دوره قاجار، ابتدا باید انقلابی اسلامی رخ می داد و سپس بر پیکره آنچه رضا شاه از جامعه ایرانی ساخت، قانون مشروطه استوار می شد اما گویی جامعه ایرانی مسیری وارونه را طی کرده است. به راستی کدام عوامل و نشانه ها چنین وارونگی شگرف تاریخی را توجیه می سازد؟

این کتاب روایتی جدید از این جابجایی تاریخی ارائه می کند و مدعی است که جمهوری اسلامی ایران به همان شکل که اکنون هست آمال تاریخی روشنفکران ایرانی اعم از چپ و راست طی یک صد سال گذشته بوده است.

جشنواره بین‌المللی فارابی ویژه تحقیقات علوم انسانی و اسلامی از سال 1387 پایه گذاری شده و نهمین دوره این جشنواره با حضور دکتر حسن روحانی، رئیس جمهوری و منصور غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری روز یکشنبه (24 دی ماه) با تجلیل از 42 پژوهشگر برتر از میان چهار هزار و 183 اثر در گروه های دوازده گانه پایان یافت.

رشته های جشنواره فارابی شامل «تاریخ، جغرافیا و باستان شناسی»، «حقوق»، «زبان و ادبیات»، «علوم اجتماعی و علوم ارتباطات»، «علوم اقتصادی، مدیریت و حسابداری»، «علوم تربیتی، روان شناسی، علوم رفتاری و تربیت بدنی»، «علوم سیاسی، روابط بین الملل و مطالعات منطقه ای»، «فقه، اصول، علوم قرآنی و حدیث»، «فلسفه، کلام، اخلاق، ادیان و عرفان»، «فناوری اطلاعات، اطلاع رسانی و کتابداری»، «مطالعات انقلاب اسلامی و امام خمینی (ره)»، «مطالعات هنر و زیبایی شناسی» و «سایر بخش ها» است.