از اولتیماتوم لندن و مسکو به رضا شاه تا درخواست رئیس جمهور فرانسه از رئیس جمهور ایران برای تبادل نظر در مسائل مختلف

به گزارش تابناک اقتصادی، تاریخ اقتصاد ایران و جهان آینه ای است تمام نما از رویدادهای اقتصادی که در گذشته رخ داده است و بیانگر ریشه های تاریخی بسیاری از واقعیت های امروز ایران و جهان است. موضوع "اقتصاد ایران و جهان در گذر زمان" در این نوشتار به وقایع تاریخی بیست و هشتمین روز تیر ماه اختصاص دارد که به طور مستقیم و غیر مستقیم اقتصاد ایران و جهان را متاثر کرده است.

28 تیر 1320، لندن و مسکو با دادن اولتیماتومی به تهران خواستار خروج نیروهای آلمانی از ایران شدند. این کشورها چند هفته قبل و در پوشش یک درخواست دیپلماتیک این موضوع را با دولت ایران مطرح کردند اما از آنجا که سیاستمداران آن دوران هیچ‌کدام جرات گفتن چنین مطلبی را به رضا خان نداشتند، تا زمان اولتیماتوم شاه ایران از این مساله آگاه نشد. پس از این اولتیماتوم بود که فروغی پس از شش سال دوری از سیاست و خانه ‌نشینی به این عرصه بازگشت و استعفا و تبعید رضا خان نیز رقم خورد. از هم پاشیدن ارتش در آن سال پایتخت را دچار هرج‌ و‌ مرج کرد و آشفتگی ‌های بسیاری را در اوضاع اقتصادی و اجتماعی به وجود آورد.

28 تیر 1328، لايحه الحاقي قرارداد نفت توسط وزير دارايي، تقديم مجلس شوراي ملي شد.

28 تیر 1335، رسیدن 30 هزار دوک نخ ‌ریسی به بندر خرمشهر، اهالی کرمان را به این صرافت انداخت که از دولت بخواهند این دوک ‌ها در کرمان فعال شوند. در خبری که این روز در جراید کشور منعکس شد آمده است: سازمان برنامه، 30 هزار دوک نخ‌ ریسی و 1200 دستگاه بافندگی از طریق بندر خرمشهر وارد کشور کرده است و در نظر است که از اینها در یکی از شهرستان‌ ها استفاده شود و اهالی و اتاق تجارت کرمان از سازمان برنامه تقاضا کرده ‌اند که این دوک ‌ها- با توجه به بیکاری مردم آن سامان- درکرمان به کار گرفته شود تا با این اقدام تحولی در وضع اقتصادی آن شهرستان پدید آید. در پاسخی که سازمان برنامه به تقاضای کرمانی ‌ها داده، آمده است: به منظور کارهای ساختمانی و امور عمرانی و کشاورزی و آبیاری و راهسازی موافقت شده است که یک کارخانه سیمان در آن شهر تاسیس شود تا از این راه نیز به آبادانی و اقتصاد آن استان کمک شود (که گویا سیمان کرمان بوده است). در خبر یاد شده، البته مشخص نیست بالاخره «دوک ‌ها» به کرمانی ‌ها رسید یا به شهرستان ‌های دیگر!

همچنین در تیرماه 1335جراید کشور اطلاع دادند که فرماندار ایالت نیویورک از تاجران و صاحبان کارخانه‌ های ایران دعوت کرده است که برای شرکت در نمایشگاه بین ‌المللی آن شهر، به نیویورک بروند. در متن دعوتی که از سوی فرماندار نیویورک در جراید کشور در 28 تیر 1335 به چاپ رسیده آمده است: نمایشگاه بین ‌المللی سال 1957 نیویورک از تاریخ 14 تا 27 آوریل در شهر نیویورک برپا خواهد شد و غرض از تشکیل این نمایشگاه،‌ نمایش و فروش کالاهای خارجی در بازارهای آمریکا است. به این مناسبت فرماندار نیویورک از 71 کشور دعوت نموده است تا در این نمایشگاه شرکت کنند و امید می ‌رود بازرگانان ایرانی، جهت جلب مشتری برای اجناس صادراتی از این فرصت استفاده نمایند. بنا به نوشته مطبوعات وقت آمریکا در سال ‌های اخیر تدریجا به صورت بزرگ ‌ترین طرف معامله ایران درآمده است و صادرات آن کشور به ایران نیز افزایش داشته و ایران نیز محصولات قابل ملاحظه ‌ای به آمریکا فرستاده است و آمریکا بازار وسیعی برای صادرات ایران به شمار می‌رود.

در خبر دیگری که در این روز در روزنامه اطلاعات منتشر شده آمده است: روزنامه «منچسترآدور» در آخرین شماره خود نوشت که مقامات ایرانی متوجه شده ‌اند که اگر تا دو سال دیگر فکری برای توسعه بنادر ایران نکنند، صادرات و واردات ایران دچار اشکال فراوان خواهد شد، زیرا بنادر شاپور و خرمشهر قادر نخواهند بود جوابگوی صادرات و واردات روزافزون ایران باشند. در این خبر تحلیلی همچنین آمده است:  کارشناسان بندری خارجی عقیده دارند که بنادر ایران باید به طور کلی تعمیر و تجدید ساختمان شوند و اولین بندری که باید تغییرات اساسی بر آن وارد آید، بزرگ ‌ترین بندر ایران یعنی بندر خرمشهر است. بندر خرمشهر را آمریکایی ‌ها در زمان جنگ جهانی اول به صورت فعلی درآوردند و علت توسعه آن، در آن روزگار لزوم ارسال اسلحه و مهمات و مواد غذایی به شوروی بود و از آن هنگام هیچ تغییری نکرده است.

28 تیر 1341، دولت امريكا اعلام كرد كه در مدت 14ماه زمامداري اميني، 67 ميليون و سيصد هزار دلار به ايران كمك كرده است‌.

28 تیر 1353، قرارداد تعيين حدود مرزهاي دريايي ايران و پادشاهي عمان ميان نمايندگان دو كشور به امضا رسيد.

28 تیر 1357، شوروي يك بالگرد ايراني را سرنگون كرد. اين بالگرد به دليل بدي آب و هوا و عدم ديد كافي وارد خاك شوروي شده بود كه توسط هواپيماهاي شكاري اين كشور سرنگون و 8 افسر، ستوان و گروهبان سرنشين آن كشته شدند.

28 تیر 1379، ژاك شيراك رئيس جمهور فرانسه خواستار تبادل نظر با سيدمحمد خاتمي رئيس جمهور ايران در مسائل جهاني شدن، مبارزه با فقر، عملكرد نهادهاي مالي، محيط زيست و ساير موضوعات مبتلا به جهان شد. اين درخواست به صورت مكتوب از طريق سفير فرانسه به وزارت امور خارجه ایران تسليم شد.

منابع: موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی و روزنامه دنیای اقتصاد