واکنش سازمان‌غذا‌و‌دارو به‌گزارش دیده‌بان‌شفافیت

 معاون وزیر بهداست درباره انتقادات دارویی گزارش دیده‌بان شفافیت توضیحاتی ارائه کرد.

به گزارش تسنیم، رسول دیناروند در خصوص فشارهای وارده به سازمان غذا و دارو اظهار داشت:‌ مدتهاست که عده‌ای ابهاماتی را مطرح می‌کنند که آخرین‌ آن هم مربوط می‌شود به کسانی که اسم خود را دیده‌بان شفافیت گذاشته‌اند. البته اینها بیشتر برای سهم خواهی، امتیاز گرفتن و سوء استفاده از بزنگاه‌ها جهت رسیدن به اهداف‌شان است.

دیناروند با بیان اینکه به دنبال ابهامات مطرح شده توسط مجموعه‌ای که برای ما شناخته شده هستند، مباحثی را اشاره می‌کنم، افزود: دوستان فراموش نکردند زمانی که مسئولیت سازمان غذا و دارو را بر عهده گرفتیم، وضعیت چگونه بود و امروز که حدود چهار سال از آن موقع می‌گذرد وضعیت چگونه است. آن زمان صدها قلم کمبود دارویی وجود داشت و هزینه‌های داروهای بیماران خاص و صعب العلاج سرسام آور شده بود. به جهت مسائل مربوط به تحریم و افزایش نرخ ارز، بحران دارویی در سال 91 گریبان گیر مردم شده بود اما با تدبیر و اقدامات مجموعه دولت بحران را پشت سر گذاشتیم و آرامشی فراهم شد و کمبودها به حداقل رسید.

وی ادامه داد: اکنون مشکل لاینحلی در این حوزه وجود ندارد و کمبودهای دارویی قابل جایگزین هستند. درمان بیماران نیز معطل نمی‌ماند. البته همواره پزشکانی هستند که خارج از فهرست دارویی کشور تجویز می‌کنند. اما مشخص است که محدودیت‌های قانونی در رابطه با تامین داروهای خارج از فهرست رسمی کشور وجود دارد.

دیناروند درباره برخی اظهار نظرها که سازمان غذا و دارو را طرفدار واردات برای شرکت‌های خاص عنوان می‌کنند، افزود: این افراد استنادشان بر این است که آمارنامه دارویی کشور دقیق نیست و ایراداتی دارد. بارها اعلام کردیم که آمار واردات اعلامی وزارت بهداشت ربطی به آمارنامه دارو و فروش دارو در بازار ندارد. واردات از مسیر گمرک انجام می‌شود. آمار ارز دارو نیز در بانک مرکزی موجود است. ثبت و سفارش دارو را هم می‌توانند از وزارت صنعت و معدن جویا شوند.

این مقام مسئول افزود: اینکه می‌گوییم واردات دارو کم شده با این استناد است که قاعدتاً میزان ارزی هم که صرف واردات دارو شده کاهش یافته که البته هیچ ارتباطی با آمارنامه دارو ندارد که بخواهد دستکاری شده باشد یا خیر. تکرار می‌کنم که این افراد واردات دارو در سال‌های 93، 94 و 95 را با سه سال قبل از آن مقایسه کنند.

معاون وزیر بهداشت گفت: ما اعلام می‌کنیم حداقل 500 میلیون دلار کاهش واردات دارو داشتیم. این کاهش واردات در حالی صورت گرفته که جمعیت تحت پوشش بیمه 10 میلیون نفر اضافه شده است و با اجرای طرح تحول نظام سلامت دسترسی مردم به خدمات درمانی و دارویی بیشتر شده است. افتخار ما هم آن است که این افزایش دسترسی مردم به خدمات با واردات دارو جبران نشده است بلکه نتیجه این موضوع سیاست‌های منطقی اتخاذ شده است.

دیناروند با بیان اینکه آمارنامه تولید سازمان غذا و دارو نیست، افزود: بلکه این آمارنامه گزارش شرکت‌های پخش دارویی است و هر سال توسط سازمان غذا و دارو منتشر می‌شود. البته گاهی ممکن است شرکت‌های پخش آمارهای غلط داده و اشتباهاتی صورت پذیرد. به همین دلیل ما سامانه خودمان را در سازمان غذا و دارو راه اندازی کردیم و به این ترتیب طی دو سه سال اخیر اطلاعات دقیقتری از میزان واردات و گزارش‌ها داریم. سامانه‌های فناوری ما به گونه‌ای است که می‌شود به سرعت ایرادات را کشف کرد. البته این سامانه همچنان در حال تکمیل است. در مجموع این گزارش‌ها در وبگاه سازمان غذا و دارو اعلام می‌شود.

وی تاکید کرد: گزارش آمارنامه به هیچ وجه مبنای تصمیم گیری در سازمان غذا و دارو نیست و رئیس سازمان غذا و دارو در تولید این آمارنامه هیچ دخالتی ندارد چرا که این مبحث مسیر کارشناسی خود را دارد.
رئیس سازمان غذا و داور درباره ادعاهای مطرح شده در زمینه سرانه مصرف دارو نیز گفت: مدعی هستند که چون برند و برند ژنریک در ایران راه اندازی شده این موضوع سبب افزایش مصرف و توسعه بازار دارویی کشور شده است. این اطلاعات ممکن است برای افرادی که اطلاعات جهانی ندارند گمراه کننده باشد اما مطلعان این حوزه به خوبی می‌دانند که سرانه 54 دلاری دارو در ایران چیز عجیب و غریبی نیست.

وی ادامه داد: آقایان این رقم را با کشورهایی مانند افغانستان که از سرانه دارویی 30 دلاری برخوردار است، مقایسه می‌کنند. میانگین سرانه دارو در دنیا 130 دلار و در ترکیه به عنوان کشور همسایه دو برابر و در کشورهای حاشیه خلیج فارس چهار برابر ایران است. سرانه مصرف دارو در عراق 25 درصد از ایران بیشتر است. ما نباید انتظار داشته باشیم که دسترسی مردم محدود شود. سرانه 54 دلاری دارو در کشور علامت این است که بازار به خوبی کنترل شده است. چرا که سال 57 رقم این سرانه 30 دلار بود و اکنون با گذشت حدود 40 سال هنوز دو برابر نشده است.

دیناروند ادامه داد: 40 سال پیش امید به زندگی در ایرانیان 57 سال بود و اکنون به حدود 79 سال رسیده است. مشخص شده است که با سالمند شدن جمعیت، مصرف دارو نیز بالاتر می‌رود. طی چهار سال اخیر سرانه مصرف دارو از 51 دلار به 54 دلار رسیده است که تقریباً در حد قابل اغماض است.
وی بیان کرد: داروی برند، برند ژنریک، تحت لیسانس و ... و چگونگی پرداختن به آنها مربوط به زمان مدیریت ما نیست بلکه از قبل وجود داشته و تصمیم گیری در آن هم به فراتر از سازمان غذا و دارو باز می‌گردد.

معاون وزیر بهداشت همچنین درباره قیمت داروهای وارداتی و اینکه ادعا شده قیمت این داروها در ایران نسبت به کشورهای دیگر بالاتر است، گفت: بر فرض که این ادعا درست باشد اما سوال این است که آیا در این دوره قیمت داروهای وارداتی کاهش یافته یا خیر؟ چگونه است که در دوره‌های قبل این داروها گران‌تر از این هم وارد می‌شد اما اشکالی به آن وارد نمی‌کردند. حال ما باید پاسخ دهیم که چرا بیشتر از این قیمت داروها را کاهش نداده‌ایم؟ ما باید روی طناب باریکی حرکت می‌کردیم تا تصمیم گیری‌هایمان منجر به اختلال در بازار دارویی نشود چرا که سختگیری بیش از حد باعث بروز بحران و عدم کنترل آن هم باعث افزایش قیمت‌ها می‌شد. در مجموع با تدبیر توانستیم قیمت‌ها را کاهش دهیم.

دیناروند افزود: برای اطلاع از قیمت داروهای وارداتی کافیست که سری به داروخانه‌های تخصصی جهت تامین داروهای خاص بزنید. مگر می‌شود دارویی که در سال 92 با قیمت هفت میلیون و 800 هزار تومانی عرضه می‌شده و اکنون قیمت آن به چهار میلیون و 400 هزار تومان رسیده است ارزان نشده باشد؟ اسم این را چه می‌گذارید؟ حال می‌گویند باید یک میلیون بیشتر کم می‌کردید، خب این درخواست را از کسانی داشته باشید که اجازه دادند این داروها با آن قیمت‌های عرضه شود. ما هنرمان در این حد بوده است.

وی تاکید کرد: به طور متوسط قیمت داروهای وارداتی را 25 درصد کاهش دادیم. تجهیزات پزشکی وارداتی نیز به طور میانگین 35 درصد کاهش قیمت داشته است. اینکه این قیمت‌ها باید بیشتر از این کاهش می‌یافت را انشالله کسانی که می‌توانند، می‌آیند و بیشتر کاهش خواهند داد. افرادی که پشت صحنه این نمایش‌ها هستند، زمان خودشان چه هنری به خرج دادند؟ یادتان رفته است که آن زمان وزیر وقت گفته بود دست قاچاقچی را می‌بوسیم که دارو بیاورد.

رئیس سازمان غذا و دارو همچنین درباره مبحث مطرح شده در زمینه تضاد منافع، گفت: قاعدتاً کسانی که در وزارت بهداشت مسئولیت قبول می‌کنند از افراد آشنا به این حوزه هستند. به مدیران کل دارویی سازمان غذا و دارو در سال‌های قبل مراجعه کنید و ببینید که قبل و بعد از مسئولیت‌شان در سازمان غذا و دارو کجاها فعالیت کردند. مشخص است که کار این افراد همین است. مگر باید بروند ساختمان سازی کنند یا لاستیک بفروشند. در مجموع فردی که قبلاً مدیرعامل یا عضو هیات مدیره شرکتی بوده برای تصدی در سازمان غذا و دارو از فعالیت‌های قبلی‌اش استعفا می‌دهد و این مبحث چیز عجیبی نیست.

دیناروند با بیان اینکه برخی می‌گویند دیناروند و همسرش به نفع یک شرکت دانش بنیان تصمیم می‌گیرند، خطاب به کسانی که این ادعاها را مطرح کردند، گفت: چرا فکر می‌کنید هر کسی هم که اینجا آمد منفعت شخصی خودش را در نظر می‌گیرد. من و همسرم دانشمند یک درصد جهانی هستیم و ده‌ها اختراع داخلی و خارجی داریم. ما چندین و چند دانشجوی نخبه داریم و خیلی از اینها علاقمند بوده و توانسته‌اند نوآوری داشته باشند.

وی افزود: این دانشجویان در چهارچوب‌ها، شرکت‌های دانش بنیان تاسیس می‌کنند. در دانشکده ما حداقل 15 شرکت دانش بنیان تاسیس شد که بعضی‌ها موفق و بعضی هم ناموفق بودند. در گروه ما سه شرکت دانش بنیان تاسیس شد. یک شرکت شکست خورد و دو شرکت دیگر همچنان به فعالیت‌شان ادامه می‌دهند. البته تاکید می‌کنم که رئیس سازمان غذا و دارو هیچ سهمی در این شرکت‌ها ندارد و عضو هیات مدیره آنها هم نیست. همسرم هم سهام دار جزء بوده و عضو هیات مدیره این شرکت‌ها نیست. رئیس سازمان غذا و دارو هیچ گاه تصمیم سازی نکرده و نخواهد کرد. چرا برخی نگرانند که افرادی وارد صنعت داروسازی و تولید داروهای هایتک در کشور شوند. بی‌تردید با چنین اقداماتی اشتغال جوانان نخبه ما فراهم خواهد شد.

رئیس سازمان غذا و دارو ادامه داد: مگر من پنهانی عضو شرکتی بوده‌ام؟ مگر کسی که جایی کار کرد تا ابد باید به آن وفادار بماند. یکی از کسانی که عضو دیده‌بان شفافیت است حقوق بگیر یکی از همین شرکت‌های وارداتی است. در مورد فعالیت مدیران سازمان غذا و دارو هم باید بگویم که ساز و کاری در این سازمان وجود دارد که مدیران باید قبل از ورود به سازمان از فعالیت‌های قبلی خود در شرکت‌ها استعفا دهند و کناره گیری کنند. در کمیسیون ساخت و ورود دارو نیز فقط سه نفر از سازمان غذا و دارو حضور دارند و هفت نفر مابقی از بیرون این سازمان هستند و امکان ندارد که این افراد بتوانند به تنهایی دخالتی در صدور مجوزها داشته باشند.

وی افزود: عده‌ای تصور می‌کنند فرآیند تولید و واردات دارو ساده است. این در حالیست که مدیرکل داروی سازمان غذا و دارو آخرین نفری است که یک مجوز را امضا می‌کند. می‌گویند فلان شرکت دارویی بزرگترین واردات را دارد. اگر این شرکت اکنون رتبه اول واردات را دارد، از قبل هم همین رتبه را داشته است. 16 درصد سهم واردات مربوط به این شرکت است. در تجهیزات پزشکی، آرایشی بهداشتی و غذا هم همواره یک شرکت اول بوده و مابقی شرکت‌ها در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. این موضوع امری مسلم در عرصه رقابت است.

دیناروند ادامه داد: می‌گویند دو شرکت 70 درصد واردات داروی کشور را دارند. این در حالیست که این چنین نیست و 11 شرکت اول، کمتر از 70 درصد واردات کشور را انجام می‌دهند. در عرصه تجهیزات پزشکی هم 600 تا 700 شرکت فعالیت می‌کنند. طبیعی است که شرکت‌های بزرگتر قدرت لابی‌شان با شرکت‌های بزرگ دنیا جهت گرفتن نمایندگی، بیشتر است. چرا کسانی که ادعای دیانت دارند دروغ می‌گویند؟ مگر سازمان غذا و دارو میان شرکت‌ها، نمایندگی توزیع می‌کند؟ طبیعی است که شرکت‌ها رقابت دارند و البته نسبت به یکدیگر هم رحمی ندارند. حال این چه ربطی به سازمان غذا و دارو دارد. سازمان غذا و دارو به محصول مجوز می‌دهد. آقایان اگر انتقادی به این موضوع دارند سیاستی را در کشور بگذارند و به عنوان مثال بگویند که هیچ شرکتی بیشتر از 10 میلیون دلار واردات نداشته باشد.

رئیس سازمان غذا و دارو تاکید کرد: متاسفانه در مورد مصادیق موفقیت دولت سیاه نمایی می‌کنند. یکی از مصادیق موفقیت دولت، وزارت بهداشت است که سازمان غذا و دارو نیز بخشی از آن است. دارو و بیمارستان دو شاخص عملکردی وزارت بهداشت هستند که همواره جزو بالاترین شاخص‌های عملکردی بوده‌اند. رضایتمندی از وزیر بهداشت ناشی از عملکرد وزارت بهداشت است و متاسفانه بزرگترین ظلم هم به همین وزیر می‌شود. مجموعه وزارت بهداشت زحمت کشیده ما ادعا نداریم که بدون خطا بودیم اما مدیران و کارشناسان و مجموعه این وزارتخانه و سازمان غذا و دارو با دقت زحمت کشیدند.

معاون وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: در این میان ممکن است شرکتی هم سر ما کلاه گذاشته باشد و این موضوع بعید نیست. قاطعانه باید با آن برخورد شود. می‌گویند فرار گمرکی در حوزه دارو صورت گرفته، شکی نیست که باید به آن رسیدگی شود و قطعاً سازمان غذا و دارو هم در این زمینه همراهی خواهد داشت. در مجموع تاکید می‌کنم که در سازمان غذا و دارو به هیچ عنوان امکان تصمیم گیری شخصی وجود ندارد و هر جایی که به مجوز مربوط باشد در کمیته‌های مربوطه تصمیم گیری می‌شود. به ویژه در مورد دارو رای گیری‌ها در کمیته مربوطه مخفی است و رئیس سازمان غذا و دارو هم حق وتو ندارد.