بازگشت تورم به مدار افزایشی؟

تورم در سال 95 در حالی تک رقمی شد که بر اساس برآورد برخی از کارشناسان و مطالعات داخلی و بین المللی صورت گرفته، در سال جاری ظرفیت بازگشت به کانال دورقمی را دارد. از طرفی صندوق بین المللی پول در آخرین گزارش خود، اخیرا نرخ تورم برای سال جاری را دو رقمی پیش بینی کرده است و همچنین گزارش دیروز مرکز آمار نیز حکایت از افزایش چشمگیر نرخ تورم نقطه به نقطه دارد.

کد خبر: ۶۸۷۰۵۲

تاریخ انتشار: ۰۶ ارديبهشت ۱۳۹۶ - ۱۷:۴۰ 26 April 2017

به گزارش تابناک اقتصادی، تورم و کنترل آن از دغدغه های همیشگی دولتمردان، برنامه ریزان و کارشناسان اقتصادی بوده است و همچنین از مهمترین شاخص های اثرگذار بر کیفیت زندگی افراد و خانوارها در جامعه قلمداد می شود. اما مسئله مهم تر از خود تورم، پیش بینی آن است؛ پیش بینی تورم به تمامی گروه های اقتصادی که به آن ها اشاره شد، توان برنامه ریزی و عکس العمل مناسب می دهد. حفظ تورم تک رقمی در سال 96 برای دولت از جهات بسیاری حائز اهمیت است، اما در مقابل برخی مطالعات صورت گرفته چه در داخل و چه در خارج از کشور، حکایت از احتمال شکل گیری تورم دو رقمی در سال جاری دارد.

دیروز و با پایان اولین ماه از سال 96، مرکز آمار اولین نرخ تورم در سال جاری را منتشر کرد. بر اساس اطلاعات منتشر شده، مرکز آمار نرخ تورم مناطق شهری کشور در فروردین ماه سال جاری را ۶.۹ درصد و تورم نقطه به نقطه را نیز ۹.۴ اعلام کرد. بر پایه گزارش شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای شهری کشور در فروردین ماه سال ۱۳۹۶، شاخص کل (بر مبنای ۱۳۹۰=۱۰۰) در فروردین ماه سال ۱۳۹۶ عدد ۲۴۴,۹ را نشان می دهد که نسبت به ماه قبل ۱,۸ درصد افزایش داشته است. افزایش شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) ۹.۴ درصد است که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل (۸,۰ درصد)، ۱.۴ واحد درصد افزایش یافته است. درصد تغییرات شاخص کل (نرخ تورم کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای شهری) در دوازده ماه منتهی به فروردین ماه سال ۹۶ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۶.۹ درصد است که نسبت به همین اطلاع در اسفند ماه ۱۳۹۵ (۶.۸درصد)، ۰.۱ واحد درصد افزایش یافته است.

اگر چه نرخ تورم در دوازده ماه منتهی به فروردین ماه سال ۹۶ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۶.۹ درصد است و همچنان با ارقام دو رقمی تورم فاصله زیادی دارد، اما واقعیت است که نرخ تورم نقطه به نقطه در کشور به 9.4 درصد رسیده است. این در حالی است که این رقم بالاترین رقم تورم نقطه به نقطه در 15 ماه گذشته است و از دی ماه 94 تا کنون بالاترین رقم به حساب می آید.

جدول اطلاعات تورم شهری بر اساس سال پایه 1390

هفته گذشته، صندوق بین المللی پول در گزارشی که از دورنمای اقتصاد جهان منتشر کرد، رقم تورم ایران در سال جاری را حدود 11.2 درصد پیش بینی کرده است. در همین زمینه مرکز پژوهش های مجلس دنیز در گزارشی که در بهمن ماه سال 95 و در رابطه با اقتصاد ایران منتشر کرد، پیش بینی نرخ تورم 10.5 درصدی برای سال های 96 را ارائه داد. بر اساس این گزارش، مهمترین عواملی که در حال حاضر می‌تواند تهدیدی جهت افزایش نرخ تورم سال‌های آتی باشند عبارتنداز: رشد بالای پایه پولی در سال‌های گذشته و وضعیت نامساعد شبکه بانکی.

همچنین معاون وزیر اقتصاد، حسین میرشجاعیان در نشست خبری معرفی دستاوردهای وزارت امور اقتصادی و دارایی که ١٢ بهمن ماه سال گذشته و در معاونت اقتصادی برگزار شد گفت: برای سال آینده تورم بین ٩ تا ١٠ درصدی را پیش‌بینی کرده‌ایم. ناگفته نماند که در گذشته از سوی وزیر اقتصاد، علی طیب نیا نیز اظهاراتی مبنی بر عدم توجیه کاهش نرخ تورم از رقم فعلی نیز منتشر شده بود و کاهش تورم به کمتر از هشت درصد را موجه ندانسته و زمینه ساز ایجاد تبعات سنگین برای اقتصاد کشور قلمداد کرده بود. بنابراین به نظر می رسد در بدنه وزارت اقتصاد نیز مسئله افزایش تورم در سال جاری، امری قابل پیش بینی است.

به نظر می رسد که با توجه به شواهد موجود، دولت در حفظ تورم در کانال تک رقمی، کار سختی در پیش دارد. احتمالا مهمترین اقدامات دولت که می تواند جنبه کنترلی در سال 96 داشته باشد، اولا به مسئله کنترل رشد پایه پولی برمی گردد و ثانیا به سر و سامان دادن وضعیت بانکی کشور مربوط می شود؛ چرا که وجود دارايي هاي سمي در ترازنامه بانك ها باعث شده است تا آن ها امكان برآوردن تعهدات بهره اي خود را نداشته باشند. لذا هر عاملي كه منجر به افزايش تقاضاي نقد بانك شود، به سرعت بانك ها را دچار بحران كرده و بانك مركزي به عنوان آخرين ملجأ قرض دهنده ناگزير از چاپ پول در حجم بالا خواهد شد، كه دقيقاً متناظر با تورم هاي بسيار بالا خواهد بود.