افزایش نشانه‌های تقابل چین و آمریکا در پی اظهارات «ترامپ»

از زمان انتخاب به عنوان رئیس جمهور جدید آمریکا، مواضع دونالد ترامپ در موارد متعددی نرمتر از آن چیزی شده که در ایام تبلیغات انتخاباتی بیان می کرد؛ اما دست کم در یک موضوع مهم، یعنی چین، روندی بر عکس اتفاق افتاده است. روند تقابلی آغاز شده میان ترامپ و دولت چین، نگرانی از احتمال بروز تنش های جدی در روابط دو کشور را مطرح ساخته است.

به گزارش «تابناک»، تقابل لفظی میان رئیس جمهور منتخب آمریکا و دولت چین، روز گذشته اوج گرفت، زیرا پکن به شدت نسبت به مواضع ترامپ درباره سیاست های اقتصادی و امنیتی چین واکنش نشان داد. این روند، نشانه ای از احتمال برقراری یک رابطه تقابلی میان دو اقتصاد بزرگ جهانی است و نشان می دهد که ترامپ، در مورد چین به وعده های انتخاباتی خود درباره به چالش کشیدن سیاست های تجاری و مالی این کشور، پایبند است.

«وال استریت ژورنال» اشاره می کند، تنش ها از زمانی آغاز شد که در اقدامی غیرمتعارف، ترامپ با رئیس دولت تایوان گفت و گویی تلفنی انجام داد. این گفت و گو از مسائل دوجانبه فراتر رفته و به بحث هایی درباره چین و همینطور مسأله ثبات در منطقه آسیا ـ اقیانوسیه نیز کشیده شد. با این حال، در ابتدا، چینی ها نارضایتی خود را بیشتر متوجه تایوان کردند تا ترامپ.

با این حال، طی هفته جاری، ترامپ مجموعه ای از مطالب را درباره چین در صفحه توئیتر خود منتشر کرد که این موضوع، نارضایتی شدید چین را برانگیخت. در این مطالب، رئیس جمهور منتخب آمریکا از سیاست های مالی چین و همچنین حضور نظامی این کشور در دریای جنوبی چین انتقاد کرد. در واکنش، لو کانگ، سخنگوی وزارت خارجه چین گفت، کشورش مراتب ناخرسندی خود را مستقیم به افرادی از تیم ترامپ انتقال داده است.

پس از آن و در روز دوشنبه، روزنامه «پیپل دیلی»، ارگان رسمی حزب کمونیست چین در مطلبی در صفحه نخست خود نوشت: «ترامپ و تیم انتقالی وی باید درک کنند که مسأله ایجاد کردن در روابط چین و آمریکا، صرفاً به معنای مسأله سازی برای خود آمریکاست».

باب دال، سناتور سابق جمهوری خواه که تماس ترامپ با رئیس دولت تایوان را ترتیب داده بود، اظهار داشته شرکت حقوقی که وی در آن مشغول است، تعاملاتی با دفتر اقتصادی و فرهنگی تایپه (تایوان) در آمریکا دارد و همین موضوع سبب شده که گفت و گوی تلفنی مذکور ترتیب داده شود.

به هر ترتیب، کارشنان بر این باورند که هم ترامپ و هم دولت چین، تلاش دارند مرزهای جدیدی را در روابط میان دو کشور تعریف کنند که این حد و مرزها، نسبت به آن چیزی که در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما وجود داشته، تقابلی تر خواهد بود.

یک مقام دولت اوباما می گوید، طی چند روز گذشته، کاخ سفید تماس های مکرری از مقامات چینی درقابت کرده که در آن، چینی ها از اقدامات ترامپ شکایت کرده و اظهار داشته اند، وجود ثبات و پیش بینی پذیری در روابط دو کشور ضروری است. به گفته این منبع دولتی، چینی ها همچنین خواستار راهنمایی گرفتن درباره نیات سیاسی ترامپ بوده اند، اما مقامات کاخ سفید گفته اند که چیزی در این زمینه نمی دانند.

کریستوفر جانسون، تحلیلگر سابق مسائل چین در «سیا» در این زمینه می گوید: «آنچه شما طی هشت سال گذشته مشاهده کرده اید، پیش بینی پذیری بسیار از جانب آمریکا در زمینه رویکردش در قبال چین بوده است. کمی پیش بینی ناپذیری چیز خوبی است، اما زیاد شدن آن هم باعث نگرانی است. یک خط مشخص میان پیش بینی ناپذیری خوب و نگران کننده وجود دارد و این، توازنی است که باید آن را پیدا کرد».

پس از آنکه در بیستم ژانویه ترامپ رسماً کار خود را به عنوان رئیس جمهور آغاز کند، نخستین آزمون واقعی روابط دو کشور در دوره جدید، در نیمه ماه آوریل خواهد بود. این زمانی است که وزارت خزانه داری قرار است یک گزارش مالی درباره رفتار دیگر کشورها در زمان تبلیغات انتخاباتی منتشر کند. ترامپ وعده داده که در این گزارش، از چین با عنوان «مداخله گر مالی» یاد خواهد شد؛ عنوانی که مذاکره درباره دو کشور درباره این موضوع و همچنین احتمالاً جریمه چین را در پی خواهد داشت. این مذاکرات می تواند روند تعامل میان دو کشور را تغییر دهد.

با وجود این، مایک پنس، معاون ترامپ، روز یکشنبه از صحبت صریح درباره اینکه آیا ترامپ، چین را مداخله گر مالی خواهد خواند یا خیر، خودداری کرد. جیسون میلر، سخنگوی تیم انتقالی ترامپ نیز ترجیح داد درباره این موضوع سکوت کند.

ترامپ در جریان تبلیغات انتخاباتی خود از سیاست های مالی و تجاری چین انتقاد کرده و وعده داده که تعرفه ای 35 تا 45 درصدی بر صادرات کالاهای چینی به آمریکا وضع کند. در ابتدا، مشخص نبود که آیا وی پس از انتخاب شدن هم به مواضع سخت خود پایبند خواهد بود یا خیر، اما گفت و گوی روز جمعه وی با رئیس دولت تایوان، مباحثی جدی را درباره روابط آمریکا با چین برانگیخت. به این ترتیب، این احتمال وجود دارد که پس از آغاز رسمی ریاست جمهوری ترامپ، روند جدیدی در روابط واشنگتن و پکن آغاز شود.