جمع کردن بساط جشنواره‌های بدون بازده منتفی شد؟!

با جشنواره کودک به روال سال‌های پیش و تأکید بر برگزاری سالانه این رویداد، یکی دیگر از مهم‌ترین شعارهای سازمان سینمایی به چالش کشیده شد و عملاً عقبگرد تازه‌ای در برنامه‌های این سازمان رخ داد که اتفاق خوشایندی نیست و امیدها نسبت به هرگونه تحول مثبت ولو کوچک نظیر منتفی شدن برگزاری رویدادهای تشریفاتی در حوزه سینما را به ناامیدی سوق داده است.

به گزارش «تابناک»، جشنواره‌سازی در کشورمان به رویداد‌ معمول بدل شده و در حوزه سینما نیز این اتفاق رو به گسترش نهاده و از جشنواره‌های خصوصی که در گذشته با شرکت‌های خصوصی قرارداد می‌بستند و به سینماگران لوازم خانگی هدیه می‌کردند تا جشنواره‌های دولتی که جایزه‌شان به اندازه هزینه حمل و نقل عوامل بر سر صحنه نبوده و نیست، یک سخن را برای راه‌اندازی و استمرارشان بیان می‌کنند و آن هم احترام به سلیقه مخاطب است.

شتاب تولید جشنواره‌های سینمایی در یک دهه اخیر در شرایطی افزایش یافته که بیشتر این رویداد‌ها، فاقد کیفیت حداقلی متناسب با لفظ «بین‌المللی» هستند و این برنامه‌ها به سمتی رفته که راه‌اندازی هر جشنواره سینماییِ تازه به چشم یک کسب‌وکارِ تازه دیده می‌شود و کمک حداقلی نیز به رشد سینمای ایران یا جلب توجه جهانی، قاره‌ای یا منطقه‌ای به سینمای ایران نشده، ولی به هر حال فشار سلیقه‌های گوناگون، باعث شده این جشنواره‌ها بماند.


با این حال حقیقتاً هیچ‌ یک از این جشنواره‌ها چنین کارکردی ندارند و حتی پوششی فراگیر برای سلیقه‌ها نیستند، چرا که اساساً سینمای ایران آنچنان بزرگ و قدرتمند نیست که در بخش‌های تخصصی توان ارائه مجموعه فیلم‌های «جدی» داشته باشد و این رویداد‌ها بیشتر یک پرستیژ برای برخی مسئولان برگزاری‌اش و منبع گذران عده‌ای است و البته از همه این‌ها مهم‌تر که مانع از تعطیلی‌شان می‌شود، یکی از صفحات گزارش عملکرد مدیران استانی است.

از این منظر یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات، دمیدن مسئولان در پشت بادبان این کلک‌های چرخان پیرامون ساحل است که توان رفتن به هیچ اقیانوسی را ندارند، چه رسد به آنکه به غول‌های این حوزه رقابت کنند و به همین دلیل تصور می‌شد جشنواره‌های اینچنینی که کوچک‌ترین بازدهی ندارند یا دیگر برگزار نشوند یا به صورت دو سالانه یا سه سالانه برگزار شوند و گزینه دوم درباره جشنواره‌های تخصصی بیشتر مورد تأکید قرار گرفت.

ایوبی اسفندماه 92 با اشاره به موضوع اقتصاد مقاومتی و کم کردن هزینه‌های متعدد در سینما درباره این روند گفت: «جشنواره‌های متعددی در کشور برگزار می‌شود که هزینه‌هایی را برای سینما به بار می‌آورد. بنا شد جشنواره فیلم کودک در راستای همین موضوع‌ دو سالانه برگزار شود تا بتوانیم هزینه‌ای که برای این جشنواره می‌شود به ساخت فیلم کودک اختصاص دهیم».


اما اکنون با پایان بیست‌و‌هشتمین جشنواره کودک و نوجوان، رئیس سازمان سینمایی از منتفی شدن این برنامه و استمرار برگزاری سالیانه این جشنواره خبر می‌دهد و علت این تغییر تصمیم در این مدت را، تولید ۱۴ فیلم سینمایی عنوان می‌کند؛ ۱۴ فیلمی که بیشترشان احتمالاً سرنوشتی مشابه دیگر آثار کودک در سال‌های اخیر را خواهند داشت و تنها فیلم‌های نوستالژیک هستند که در حوزه کودک خواهند فروخت و از این منظر حمایت از تولید بیشتر این آثار، بی‌فایده بوده است.

جشنواره کودک که عدم تغییر وضعیت برگزاری‌اش، شاید به دلیل تأثیر میزبانان و موقعیت جغرافیایی‌اش بوده باشد و ظاهراً قرار است ادوار آتی‌اش نیز در اصفهان برپا شود، تنها یک نشانه است؛ نشانه‌ای از عقبگرد مدیران سازمان سینمایی از یک شعار کلیدی دیگر و این گمانه وقتی تقویت می‌شود که می‌بینیم خبری نیز از دوسالانه کردن یا ادغام دیگر جشنواره‌هایی که تحت نظر نهادهای زیرمجموعه سازمان سینمایی برگزار می‌شود نیز نیست.

انگار مشکل هدر رفتن بیت‌المال در جشنواره‌ها به طریقی که هیچ‌کس از آن آگاهی ندارد، به کلی رفع شده و قرار است، وضع به‌‌ همان منوال گذشته باشد و ۱۵ جشنواره‌ای که از مجموع سی و اندی جشنواره سینمایی در کشور توسط این سازمان و زیرمجموعه‌هایش برگزار می‌شود، پابرجا خواهند ماند. با این اوصاف، اگر چنین برنامه‌های بدیهی نیز اجرایی نمی‌شود و در قبالشان عقبگرد رخ می‌دهد، درباره تحقق برنامه‌های بزرگ‌تر در حوزه سینما که از قضا مخالفان سرسختی نیز دارد، چه انتظاری می‌توان داشت؟