جنگ در بيروت چگونه آغاز شد؟

در حالي كه پس از آغاز آتش گشودن نيروهاي هوادار 14 مارس، نيروهاي مردمي بخش اعظم بيروت را تسخير كرده و تحويل ارتش لبنان داده‌اند، خبرنگار «تابناک» از بيروت وقايع از پريروز تا كنون را تشريح كرد:

روز چهارشنبه اعتصاب عمومي سراسري در لبنان آغاز مي‌شود. از قبل، قرار بر برگزاري تظاهراتي از سوي کارگران و اعتصاب کنندگان در بيروت در يک مسير از قبل اعلام شده بود. اما اين امر، به دليل شليک گلوله از سوي تک تيراندازان به سوي مردم عادي و اعتصاب کنندگان در خيابان‌هاي بيروت لغو مي‌شود.
 
دبيرکل اتحاديه کارگري لبنان به دليل عدم وجود امنيت، دستور لغو تظاهرات را صادر مي‌کند. اعتصاب کنندگان در قالب دسته‌هاي کوچک اقدام به آتش زدن لاستيک‌هاي اتومبيل در برخي خيابان‌هاي بيروت مي‌کنند. فرودگاه نيز که به جمع اعتصاب کنندگان پيوسته است با بسته شدن راه‌هاي مواصلاتي آن، بسته مي‌شود. دولت و جريانات حامي دولت «14 مارس» با استفاده از رسانه‌هاي مکتوب و مرئي خود، همه را به شکست اعتصاب دعوت مي‌کنند. طرفداران جنبلاط و سعد حريري در برخي اماکن بيروت به سوي مردم آتش مي‌گشايند. محصول روز چهارشنبه، 10 زخمي بود.

 

 

عصر اين روز، رسما از سوي حزب‌الله اعلام مي‌شود که سيد حسن نصرالله عصر پنجشنبه در يک گفت‌وگوي مطبوعاتي، مواضع حزب‌الله را در خصوص بحران لبنان و حمله رسمي دولت به شبکه مخابراتي مقاومت اسلامي و ديگر تحولات لبنان پاسخ خواهد داد.

اما چند روز پيش، خبر انجام يک عمليات بزرگ اسرائيل که پيش از اجرا شکست خورد، در سراسر لبنان پيچيد. عملياتي که 48 ساعت پيش از انجام، به تمامي نيروهاي دريايي، هوايي و زميني اسرائيل آماده‌باش صد درصد داده بودند. اين عمليات قرار بود ششم ارديبهشت انجام شود. شب انجام اين عمليات، دو هواپيماي اسرائيلي به صورت مداوم و حتي با تامين سوخت در آسمان، آماده دريافت فرمان براي حمله به هدف تعيين شده در بيروت بودند.
 
اسرائيل مي‌دانست که انجام اين عمليات خشم حزب‌الله را بر خواهد انگيخت و دست به عملياتي «به شدت گسترده» عليه اسرائيل مي‌زند. طرح چيزي جز ترور سيد حسن نصرالله نبود، اما با درايت تشکيلات امنيتي حزب‌الله اين نقشه لو رفت.
 
منابع اسرائيلي تاييد کردند که در پشت اين عمليات، يک تشکيلات امنيتي غير دولتي به همراه تشکيلات ماهواره‌اي و نيروي هوايي آمريکا براي اجراي اين عمليات حاضر بوده‌اند. مسير تحولات روشن نمود که «وليد جنبلاط» هدايت آن تشکيلات امنيتي غير دولتي را داشته است.
 
خبرگزاري اسرائيلي «فيلکا» با تاييد اين خبر به نقل از يک چهره سرشناس اسرائيلي به نام پروفسور «ايليا بني سيمون» شکست اين عمليات فقط چهار روز پيش از اجراي آن را خبر مي‌دهد. خبرگزاري ‌«فيلکا»، اين عمليات را يک عمليات بزرگ و تکان‌دهنده توصيف کرده بود. بر اساس اين خبر، اين بار هيچ کماندوي اسرائيلي وارد خاک لبنان نمي‌شد و اين نشان مي‌داد که يک تيم لبناني مسئوليت‌هاي کماندوهاي اسرائيلي را به عهده گرفته بودند.
 
خبر اين موضوع به اطلاع تشکيلات امنيتي حزب الله مي‌رسد و برنامه عمليات ترور سيد حسن نصرالله شکست مي‌خورد. اکنون حزب‌الله مي‌دانست که جنگ پنهاني ولي واقعي براي ترور رهبران مقاومت اسلامي در لبنان آغاز شده است.
 
پس از شکست اين طرح، دولت لبنان با تکيه بر چهره اصلي قدرت پشت پرده در دولت، «وليد جنبلاط» جنگ عليه تشکيلات مخابراتي حزب الله را آغاز مي‌کند و از سويي تشکيلات امنيتي فرودگاه بيروت که مورد وثوق حزب الله و مقاومت بود را به منظور آمدوشد آزادانه نيروهاي نظامي و امنيتي آمريکايي، بر هم مي‌ريزد و حکم عزل سرتيپ شيعي «وفيق شقير»، رئيس امنيت فرودگاه را صادر مي‌کند. حزب الله اکنون مي‌داند که برنامه خلع سلاح مقاومت به صورت رسمي در حال اجراست.

چهارشنبه شب «شب پيش از کنفرانس مطبوعاتي سيد حسن نصرالله» شبه نظاميان وابسته به جنبلاط و سعد حريري در مواضع خود و بر بام بسياري از مراکز رسمي و غير رسمي احزابشان مستقر مي‌شوند. عصر روز پنجشنبه ساعت 16 به وقت بيروت مصاحبه دبير کل حزب‌الله آغاز مي‌شود. سيد حسن نصرالله رسما اعلام مي‌کند که اجراي برنامه توقف نظام مخابراتي و ارتباطي مقاومت از سوي دولت سينيوره به منزله آغاز جنگ عليه مقاومت است و به آن پاسخ خواهند داد.
 
اما پاسخ چيست؟ پاسخ قطع دست متجاوزان به مقاومت است. وي اعلام مي‌کند که يک گروه و باند تبهکار لبناني به رهبري وليد جنبلاط، حمله به مقاومت را در داخل به عهده گرفته‌اند. سيد حسن نصرالله تکليف را معلوم مي‌کند: از اين پس هر شليک گلوله و هر حمله‌اي را متناسب با خودش پاسخ مي‌دهيم. او همچنين راه ديپلماسي را باز مي‌گذارد: راه حل روشن است و آن عبارت از لغو دستورات سابق دولت و بازگشت به ميز مذاکرات است. مصاحبه مطبوعاتي او حدود 30/17 به وقت بيروت پايان مي‌پذيرد.

پس از پايان مصاحبه مطبوعاتي سيد حسن نصرالله، منطقه «کورنيش المزرعه» و خيابان‌هاي موجود در آن که نقطه تلاقي طرفداران سعد حريري و جنبلاط با نيروهاي حزب‌الله و امل است، آبستن حوادث است. طرفداران حزب‌الله با پايان مصاحبه در کورنيش المزرعه فرياد «ابوهادي ابوهادي» سر مي‌دهند. (اشاره به سيد حسن نصرالله است. هادي نام فرزند سيد حسن نصرالله است که در سن 18 سالگي در درگيري با ارتش اسرائيل در جنوب به شهادت رسيد).
 
ناگهان از روي ساختمان‌هاي مشرف بر طرفداران حزب الله، تک تير اندازان وابسته به جريان «المستقبل» به سوي نيروهاي حزب‌الله شليک مي‌کنند. ارتش لبنان براي خاموش کردن آن اقدام مي‌کند اما بي‌نتيجه است. از سوي حزب الله دستور خاموش کردن تک تيراندازان صادر مي‌شود. ارتش که خود را در بين دو گروه متخاصم مي‌بيند، محل را ترک مي‌کند.
 
از اين لحظه جنگ واقعي در کورنيش المزرعه (طريق الجديده و بربير) و ديگر نقاط بيروت همچون الضناوي، الملا، الزيدانيه، کرکول الدروز، مارالياس، راس النبع، تله الخياط، الحمراء و وردان گسترش مي‌يابد و نيروهاي المستقبل به يک جنگ واقعي با نيروهاي حزب‌الله و امل روي مي‌آورند. يک تحول بسيار خطرناک روي مي‌دهد و نيروهاي وابسته به سعد حريري به سوي مقر اقامت نبيه بري «رئيس پارلمان لبنان» در عين التينه شليک مي‌کنند.
 
آنها همه خطوط قرمز را پشت سر گذارده بودند. دستور خيلي سريع صادر مي‌شود: مراکز فتنه بايد خاموش شود. بنابراين خيلي سريع دستورات رهبري حزب الله ترجمه مي‌شود. سعد حريري پس از پايان مصاحبه مطبوعاتي سيد حسن نصرالله بر روي تلويزيون ظاهر مي‌شود و با پيشنهاد چهار بندي خود تلاش مي‌کند گوي سبقت را از حزب الله بربايد و آن را در عمل انجام شده قرار دهد. گرچه در اين اظهارات وي اعلام مي‌کند که آتش فتنه شعله گرفته است؛ فتنه‌اي که آتش آن را نيروهاي وابسته به او آغاز کرده بودند.
 
حزب‌الله و امل و همه مخالفان دولت، با پيشنهاد‌ها و راه حل حريري مخالفت مي‌کنند و بر طرح سيد حسن نصرالله تاکيد مي‌کنند. وليد جنبلاط که هيچگاه انتظار حمله شديد اللحن سيد حسن نصرالله را به خود نداشت (دبيرکل حزب‌الله از او به عنوان مزدور آمريکا، قاتل و دزد و سر دسته باند تبهکاران نام برده بود) سريعا با نبيه بري تماس مي‌گيرد تا وي را آرام کند. اما نبيه بري يک کلام به او مي‌گويد: الغاي کامل تصميمات دولت و بازگشت به ميز مذاکرات. و اين همان موضع سيد حسن نصرالله بود.

جنگ شدت مي‌گيرد. روز پنجشنبه طرفداران جنبلاط و حريري راه‌هاي مواصلاتي دمشق ـ بيروت و بيروت ـ جنوب و بيروت ـ شمال را مسدود مي‌کنند و حتي به سوي ماشين‌هاي ديپلماتيک سفارت ايران در بيروت شليک مي‌کنند. روشن بود که دامنه جنگ گسترش يافته است. حزب‌الله و نيروهاي سازمان امل به شکل گسترده تري وارد ميدان مي‌شوند.
 
تلويزيون المستقبل و راديو «الشرق» وابسته به حريري جنگ را طايفي و مذهبي تفسير مي‌کنند. تلويزيون العربيه وابسته به عربستان و همراه دايمي سعد حريري، با پخش اظهارات مفتي اهل سنت «شيخ محمد رشيد قباني» که مواضعي تند عليه حزب الله و ايران اتخاذ کرده بود و احساسات مذهبي عليه شيعه را برانگيخته بود، جو حمله عليه حزب الله را بيشتر تحريک مي‌کنند. اين تلويزيون با پخش خبر حمله به دار الافتاء اهل سنت و حمله به منزل يکي از علماي اهل سنت (که يک خبر دروغ جنجالي بود) به جو جنگ بين نيروهاي حريري و مخالفان ابعادي مذهبي مي‌دهد.

 

روز گذشته مجلس اعلاي شيعيان لبنان و نايب رئيس اين مجلس «شيخ عبدالامير قبلان» القاي جو برخوردهاي مذهبي در لبنان را محکوم کردند و از آن به عنوان يک دسيسه آمريکايي نام بردند. سيد حسن نصرالله نيز روز گذشته با اشاره به جنگ رواني عليه حزب‌الله، از ميليون‌ها دلاري نام برد که براي تخريب چهره حزب الله تلاش نمودند تا اين نيروي مقاومت را به عنوان يک نيروي طايفي مذهبي معرفي کنند. وي با اشاره به تبليغات تلويزيوني ماهواره‌اي، اين تبليغات را در راستاي همين اهداف معرفي نمود که به نظر مي‌رسيد اشاره وي به تبليغات مسموم تلويزيون العربيه بوده است.

اما مردم و نيروهاي ائتلاف مخالفان دولت لبنان، مراکز تبليغاتي نيروهاي حريري را خيلي زود خاموش مي‌کنند و کار را به آنجا رساندند که مقر روزنامه المستقبل، راديو الشرق، تلويزيون المستقبل که همه وابسته به حريري بودند تعطيل شده و در اختيار ارتش لبنان قرار داده شده‌اند. نيروهاي امنيتي اين مراکز، از صبح امروز پا به فرار گذاشتند و کارکنان تلويزيون المستقبل با وضعيت کاملا غير عادي اين مرکز تلويزيوني را تخليه کردند.
 
اکنون به جز منطقه الجديده که مرکز سنتي جريان المستقبل تلقي مي‌شود، بقيه مناطق بيروت و بيروت غربي تحت کنترل کامل ائتلاف نيروهاي مخالف دولت لبنان قرار دارد. گفته مي‌شود يک گلوله آرپي جي هفت به سوي «القريطم» مرکز استقرار سعد حريري شليک شده است که احتمالا پاسخ به شليک گلوله به سوي مقر نبيه بري در عين التينه بوده است.
 
نيروهاي ارتش لبنان از شب گذشته بر تدابير حفاظتي و امنيتي در اطراف منزل وليد جنبلاط در بيروت در منطقه «کلمانصو» افزوده‌اند اما برخي اخبار حاکي از آن است که وي اين محل را ترک کرده است. بيروت امروز به شکل مطلق در تعطيلي به سر مي‌برد و عملا اکنون اين شهر به مدت سه روز است که در تعطيلي کامل به سر مي‌برد.
 
برخي از مردم اين شهر مراکز درگيري بين نيروهاي متخاصم را ترک کرده‌اند. بر اساس آخرين اخبار موجود درگيري‌هاي نظامي به ديگر نقاط لبنان از جمله منطقه بقاع گسترش يافته است. در همين حال اخبار رسيده حاکي از آن است که اين درگيري‌ها به «بشامون» در بخش شمالي «خلده» در بيروت نيز رسيده است.
 
اين روستا يک منطقه دروزي نشين است که نيروهاي حزب دمکراتيک لبنان به رهبري «طلال ارسلان» يکي از رهبران دروزي (از متحدان حزب‌الله) از جايگاهي قوي برخوردارند. اين روستا بر فرودگاه بين‌المللي حريري بيروت مشرف است. اين درگيري‌ها بين نيروهاي ارسلان با نيروهاي وليد جنبلاط صورت گرفته است. در غياب تلويزيون المستقبل و راديو الشرق، تلويزيون العربيه با انجام مصاحبه‌هاي متعدد با شخصيت‌هاي جريان 14 مارس لبنان، تمرکز اصلي پوشش خبري خود را عليه ايران متمرکز کرده است و بر اين نکته تمرکز دارد که ايران به وسيله حزب الله «بيروت» را به اشغال خود در آورده است.

ارتش لبنان اکنون در حال استقرار در منطقه «الطريق الجديده» است تا از درگيري‌ها بين نيروهاي حريري با نيروهاي حزب الله و امل جلوگيري کند. حزب‌الله و سازمان امل کليه مراکزي را که تحت تصرف خويش درآورده بودند، به ارتش لبنان تحويل مي‌دهند.