عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی در گفت‌وگو با تابناک اقتصادی پاسخ داد
نقدینگی بیش از سه هزار و ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی چه عواقبی دارد؟ / چرا موتور رشد نقدینگی خاموش نمی‌شود؟
شقاقی شهری اظهار داشت: وقتی شاهد رشد بالای نقدینگی در اقتصاد هستیم، باید چالش‌های گوناگونی چون افزایش قیمت دارایی‌های مختلف، افزایش قیمت کالا‌ها و خدمات و ... را تجربه کنیم؛ به عبارت بهتر، ریشه افزایش نرخ تورم هم در دارایی‌ها و هم در کالا‌ها و خدمات، همین رشد بالای نقدینگی است.
نرخ تورم از جمله آمار‌های اقتصادی است که مردم افزایش یا کاهش آن را در سفره خود حس میکنند. این نرخ به عنوان سیاسی‌ترین نرخ در اقتصاد مطرح است و از این روی، دولت‌ها تلاش میکنند به هر شیوه‌ای از رشد آن جلوگیری نمایند.
به گزارش تابناک اقتصادی؛ هرچند دولت تدبیر و امید در دوره اول خود در مهار نرخ تورم موفق عمل کرد و حتی به گواه آمار این نرخ را تک رقمی کرد، بعد از خروج آمریکا از برجام، روند رو به رشد نرخ تورم آغاز شد و رکود‌های جدیدی در سپهر اقتصاد ایران برای نرخ تورم به ثبت رسید.
با شیوع کرونا در ایران، شرایط بدتر از گذشته شد و نرخ تورم افسار گسیخته‌تر از قبل به روند صعودی خود ادامه داد. به هر صورت آنچه مسلم است اینکه یکی از ریشه‌های اصلی نرخ تورم، رشد نقدینگی است و متاسفانه علیرغم توصیه‌های رهبر انقلاب برای جلوگیری از رشد نقدینگی، تلاش‌های جدی برای جلوگیری از رشد نقدینگی نشد و یا اگر هم شد، آن گونه که باید مثمر ثمر نبود.
به عنوان نمونه، رهبر انقلاب در ۲۴ تیر ماه ۱۳۹۷ در دیدار با اعضای هیات دولت فرمودند: این نقدینگی نعمت بزرگی بود، الان یک بلای بزرگی است، واقعاً یک چیز خیلی خطرناکی است. این رقم نقدینگی خیلی رقم فوق العاده‌ای است، هم رقمش خیلی بالاست، هم رشدش زیاد است، ۱۵۰۰ هزار میلیارد یک چیز افسانه‌ای است. یا ایشان در دیدار دوم خود با اعضای هیات دولت در مورخه ۷ شهریور ماه ۱۳۹۷ با تأکید بر امکان مهار نقدینگی، افزودند: نقدینگی سرگردان به هر سو که برود (سکه، ارز، مسکن یا هر زمینه‌ی دیگر) ویرانگر خواهد بود و باید مجموعه‌ای تمام وقت، فعال و جهادی مسئول کنترل و مدیریت آن شود.
آخرین آمار در مورد رشد نقدینگی چه می‌گویند؟
بانک مرکزی با انتشار گزیده آمار‌های اقتصادی در پایان آذر ۹۹، حجم نقدینگی را ۳۱ هزار و ۳۰۰ هزار میلیارد ریال اعلام کرد که این رقم در مقایسه با اسفندماه سال ۹۸ معادل ۲۶.۶ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
این در حالی است که این افزایش در دوره مشابه سال گذشته، تنها ۲۰.۲ درصد بوده است. ضریب فزاینده نقدینگی در پایان آذرماه سال جاری، ۷.۶۸ بوده که ۶.۷ درصد نسبت به آذرماه ۹۸ رشد داشته است.
همچنین ارقام تشکیل‌دهنده پایه پولی مانند بدهی دولت به بانک مرکزی رشد ۲۷ درصدی داشته و بدهی دولت به بانکها ۳۵ درصد رشد کرده که نسبت به یک‌سال قبل از آن افزایش داشته است. از سوی دیگر، بدهی بانکها به بانک مرکزی که خود عامل اضافه برداشت و رشد پایه پولی است، رشد ۱۴ درصدی داشته است.
چه عواملی موجب رشد نقدینگی شده اند؟
وحید شقاقی شهری عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی و کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی درباره دلایل رشد نقدینگی در مدت اخیر گفت: ردپای سه عامل اصلی در رشد نقدینگی در اقتصاد ایران دیده میشود که بارها به آن اشاره کرده ام. این سه عامل عبارتند از کسری بودجه دولت و نحوه تامین این کسری بودجه که عمدتا از طریق استقراض از بانک مرکزی و نظام بانکی بوده است، بالا بودن نرخ سود بانکی و ناترازی‌هایی که در ترازنامه‌های بانکها دیده میشود و این عامل موجب خلق پول از سوی بانکها می‌گردد.
وی افزود: بنابراین برای جلوگیری از رشد نقدینگی باید اول جلوی کسری بودجه دولت گرفته شود و دولت از دست درازی به منابع بانک مرکزی و نظام بانکی برای جبران کسری بودجه خودداری کند.
دوم نرخ سود بانکی باید کاهش یابد، چون زمانی که نرخ سود بانکی را افزایش می‌دهید، رشد نقدینگی ایجاد میشود و شما دوباره باید نرخ سود بانکی را افزایش دهید که این نقدینگی به سمت بازارهای دیگر سرازیر نشود و این چرخه اشتباه مدام تکرار میشود.
سوم جلوی خلق نقدینگی توسط بانکها باید گرفته شود و بانک مرکزی در اینجا جدی ورود کند. ناترازی در نظام بانکی بالاست و دارایی‌ها با بدهی‌های نظام بانکی همخوانی ندارد. بانکها برای پوشش ناترازی شروع به خلق پول میکنند.
عواقب این رشد نقدینگی چیست؟
شقاقی شهری درباره عواقب رشد نقدینگی اظهار داشت: وقتی شاهد رشد بالای نقدینگی در اقتصاد هستیم باید چالش‌های گوناگونی، چون افزایش قیمت دارایی‌های مختلف، افزایش قیمت کالا‌ها و خدمات و ... را تجربه کنیم. به عبارت بهتر، ریشه افزایش نرخ تورم هم در دارایی‌ها و هم در کالا‌ها و خدمات، همین رشد بالای نقدینگی است.
وی افزود: وقتی همخوانی بین رشد نقدینگی و نرخ رشد اقتصادی وجود ندارد، این تفاوت نرخ‌ها خود را در نرخ تورم نشان می‌دهد؛ مثال ساده این است که وقتی شما به یک انسان سالم غذا می‌دهید این غذا در بدن این انسان تبدیل به انرژی خواهد شد. ولی اگر بدن انسان درگیر بیماری باشد، شما هر میزان غذا به این فرد بدهید قطعا می‌تواند به کلسترول، چربی، اضافه وزن و ... تبدیل شود.
در اقتصاد نیز وضعیت به همین گونه است. وقتی بدنه اقتصاد سالم است و فضای کسب و کار، رقابت پذیری، نظام بانکی، نظام ارزی، نظام پولی و ... درست کار میکنند، رشد نقدینگی موجب تقویت اقتصاد خواهد شد، اما اگر اقتصاد ناسالم باشد این رشد نقدینگی موجب ایجاد بیماری‌های مختلف در اقتصاد از جمله نرخ تورم بالا خواهد شد.
غیر قابل انتشار: ۲
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۲۳
دوست عزیز قضیه تورم و نقدینه گی شده مرغ و تخم مرغنقدینه گی به ذات چیز بدی نیست اگر هنری هست بایستی نقدینه گی به راه درست و منافع همه جامعه هدایت هدایت هدایت هدایت بشه. امیدوارم بجای این حرفهای تکراری به ریشه موضوع فکر بشه
پاسخ ها
ناشناس
| 
| ۱۹:۳۴ - ۱۳۹۹/۱۱/۱۶
روح میلتون فریدمن در گور لرزید با این حرف شما ناشناس
| 
| ۲۰:۴۴ - ۱۳۹۹/۱۱/۱۶
وقتی تولید داخلی ضعیفه افزایش نقدینگی معنی دیگری بجز کاهش ارزش پول ملی نداره ناشناس
| | ۲۲:۳۸ - ۱۳۹۹/۱۱/۱۶
آفرین بارها در همین جا زیر نوشته های این آقا نوشتم وموارد شما را گفتم و حتما هم دیده ولی افسوس که همه فقط دنبال سرکوب نقدینگی هستند چیزی که در جهان مانند چین 16 درصد در سال رشد نقدینگی دارند یا کره جنوبی 10 درصد منتهی اجازه به دلالی داده نمی شود که تورم ایجاد کند مشکلات مردم کشور ربطی به نقدینگی ندارد بلکه مربوط به ناتوانی مدیریتی مسئولان است! چه کسانی اقتصاد را ناسالم کرده اند؟ نقدینگی اگر در نتیجه کسری بودجه واستقراض بی حساب کتاب از بانک مرکزی(چاپ اسکناس) باشدیکی از عوامل مخرب اقتصاد .وتشدید فاصله طبقاتی میباشد.تزریق نقدینگی به بازاری که معادل آن کالا وخدمات عرضه نشود میشود هین هرج ومرجی که امروز در اقتصاد خرد وکلان کشور میبینیم بار گرانیها کمر مردم راشکستهکسی نیست که به داداین ملت برسد؟؟!!!
وقتی اقتصاد کشور دست چند نفر خاص باشد نتیجه میشود پولهای سرگردان دست مردم یا میگذارند بانگ سود بگیرند یا میبرند ب.رس نابود میشوند هیسسس بایدن میخواد سخنرانی کنه بعدش بهت میگم اقتصادمون کجا میره و تکلیف اقتصاد کشورمون چی میشه ازگرانیهای افسارگسیخته و پی درپی فقط یک برداشت میتوان کرد:مملکت به حال خودش رهاشده
امان از این سود مفت بانکیطبق آمار 90 درصد سپرده های بانکی در اختیار 4 درصد جامعه است
بیارید پایین این سود بانکی لامصب رو ، از جیب 80 میلیون نفر دارید تولید نقدینگی میکنید برای 4 درصد جامعه
در شرایط حاضر نمی توان استدلال و راهکارهای این استاد را در مورد عوامل اصلی رشد نقدینگی پذیرفت. بعنوان مثال هر نوع تغییر کاهشی در نرخ سود قطعا منجر به هجوم سپرده گذاران به بازارهای موازی، رشد سفته بازی و دلال بازی و افزایش نقدینگی کنترل نشده و نهایتا افزایش قیمتها و تورم خواهد شد. به جای اینکه ملت ببرید تو بورس باید مسکن می ساختید پول میرفت سمت مسکن تجربه چندین دهه صعود ورکود تورم نشان داده است که نرخ سود سپرده بانکها و اعطای تسهیلات بانکی در خاموش کردن موتور تورم موثر بوده است اما در این دوره نه نرخ سود سپرده بانکها افزایش یافت " حتی به نرخ قبل از آغاز تورم " ونه در اعطای تسهیلات بانکی وقفه ای ایجاد گردید که درست بالعکس تسهیلات دهی بانکها چند برابر رشد کرد و سود سپرده محصورتر گردید / خب سیاست جاری قطعا و بلا شک مورد قبول سیاستگذاران کلان اقتصادی در کشور است متاسفانه دوست عزیز نگران تورم نباش بخش عمده ای از این رقم اختلاس میشود تبدیل به ارز مشود میرود برای اقا زاده ها در کانادا بانک مرکزی نمی خواد تورم کنترل کنه با کنترل تراکنشهای بانکی همه چی قابل کنترل و جلوی فرارمالیاتی گرفته نی شود باحرف و دستور اگه میشد اقتصاد را درست کرد که این مملکت بایستی بهترین اقتصاد دنیا رو داشته باشه. وضع رو بقدری خراب کردهاند که فکر کنم اگه دکتر شاخت رو هم از قبر بیرون بکشند و استخدامش کنند او هم کاری نتواند انجام دهد. سه هزارو صدهزار میلیارد دیگه چه عددیه؟ تا میلیارد فقط بلدین؟ یا میخواین قبح میلیارد نریزه و تو ذهن ها بی ارزش نشه؟
راحت بگین ۳.۱ کوادریلیون تومان!
فاجعست عدد نقدینگیمون!!!
۳۱ هزار و ۳۰۰ هزار میلیارد ریال یعنی چه اصلا جور در نمیاید احتمالا منظور از نویسنده ۳۱ هزارتریلیون و ۳۰۰ هزار میلیارد ریال یا ۳۱ هزارمیلیارد و ۳۰۰ هزار میلیون ریال بوده است و یا شاید ۳۳۱ هزار میلیارد سئوال مضحکی میفرمائید ازدیادنقدینگی بدلیل قوانین ضدسرمایه گذاری درکشوروکاهش شدیداشتغال وبیکاری وفقرحاصل آن وچاپ اسکناسهای بدون پشتوانه جهت پرداخت یارانه بمردم بیکار ونهایتاً علت العلل آن تصویب قوانین مجلس محترم که ازیکطرف جلوسرمایه گذاری گرفته میشودوازطرف دیگرباافزایش مالیاتهای تجومی باعث فرارسرمایه هامیشوندراستی من کارگرساده میفهمم اقتصاددانان ما چرا بازهم سئوال میکنند ؟! علت اصلی رشد نقدینگی ناترازی ترازنامه بانک ها و کسری بودجه دولت است که باید مدیریت شود. بانک ها با پرداخت تسهیلات از محل هیچ بدون جذب سپرده موجب ناترازی در ترازنامه و خلق پول می شوتد که بانک مرکزی عملا آنرا رها کرده و نظارت نمی کند. وقتی رئیس کل بانک مرکزی رسما اعلام میکند که مجبور هستیم اسکناس بدون پشتوانه چاپ کنیم دیگر فصل الخطاب. است و مردم باید تاوان این تصمیم را بدهند و متاسفانه هیچ کس هم پاسخ گو نیست ...